برنامه‌ريزي بهينه جابه‌جايي فرآورده‌هاي نفتي از خط لوله با پنجره زماني تقاضا براي كمينه‌سازي هزينه‌ها

كاربرد خطوط لوله، اثرگذارترين و ايمن‌ترين روش جابه‌جايي كلان فرآورده‌هاي يفتي از پالايشگاه به مراكز ذخيره‌سازي و پخش است. برنامه‌ريزي كارا و بهينه در خطوط لوله چندفرآورده‌اي از ابعاد گوناگون اقتصادي، اجتماعي و راهبردي اهميت دارد. در اين پژوهش، يك مدل برنامه‌ريزي خطي عدد درست مختلط با چارچوب زمان پيوسته ارائه مي‎شود تا نه‎تنها تزريق و حجم بهينه بچ‌ها، بلكه توالي و زمان‌بندي آن‎ها نيز تعيين شود. هدف، كمينه‌سازي هزينه‌هاي پمپاژ، انبارش، اختلاط و تقاضاهاي عقب‌افتاده با رعايت همه محدوديت‌هاي عملياتي در مسئله است. پژوهش حاضر برنامه‌ريزي انتقال فرآورده‌هاي نفتي را از خط لوله‎اي يك‌سويه چندفرآورده‌اي با يك منبع تزريق در مبدأ و چندين مركز پخش در طول راه مطالعه مي‌كند. فرض اين مسئله، افق برنامه‌ريزي چنددوره‌اي با پنجره زماني براي كل تقاضاهاي مراكز پخش است كه بايد تا پايان افق برنامه تامين شود. مورد مطالعاتي خط لوله‌اي است با درازاي 457 كيلومتر كه شش فرآورده نفتي را به چهار مركز پخش مي‌رساند. دو مورد مطالعاتي يادشده براي آشكارسازي مزيت‌هاي كاربرد مدل برنامه‌ريزي خطي عدد درست مختلط ارائه مي‌شود. ارزيابي و اعتبارسنجي برنامه به‎دست‎آمده از مدل از مقايسه آن با برنامه عملياتي تحقق‎يافته در شركت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران انجام شده است. نتايج نشان‌دهندۀ بهبود قابل‎توجه در زمان‌بندي خط لوله و كاهش هزينه‌هاي آن با بكارگيري مدل رياضي است. با بكارگيري مدل مزبور مي‌توان از ظرفيت‌هاي عملياتي خط لوله بهتر بهره‌ برد.