عنوان مقاله :
تحليل شوري و پهنه بندي كيفيت آبهاي زيرزميني با استفاده از تكنيك تجزيه به مولفه هاي اصلي، مطالعه موردي : دشت خفر
پديد آورندگان :
رزمخواه ، هما دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت - گروه مهندسي آب , محمدي ، عيسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت - گروه مهندسي آب , رستمي راوري ، امين دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت - گروه مهندسي آب , فرارويي ، عليرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرودشت - گروه مهندسي آب
كليدواژه :
تجزيه به مولفه هاي اصلي , درون يابي , پهنه بندي كيفيت آب زيرزميني , كريجينگ
چكيده فارسي :
مقدمه: توجه به تغييرات كمي وكيفي منابع آب زيرزميني، به خصوص در مناطق خشك و نيمه خشك ضروري است. اين تحقيق با هدف تحليل علل شوري و پهنه بندي كيفي آب زيرزميني دشت خفر، تعيين نقاط آلوده و بررسي دلايل آن انجام گرفت.روش : بدين منظور براي ميانگين سالانه داده هاي فصل هاي بهار و پاييز مولفه هاي اصلي آلودگي آب زيرزميني استخراج شد. سپس مدل هاي منحني پوش (Splin) ، عكس فاصله (IDW) و كريجينگ (Kriging) جهت ارزيابي درون يابي استفاده و مناسب ترين مدل با استفاده از تكنيك اعتبارسنجي متقاطع و معيارهاي ارزيابي ميانگين مطلق مربعات خطا و ريشه دوم ميانگين مربعات خطا تعيين و نقشه هاي پهنه بندي كيفيت تهيه شد.يافته ها: در ارزيابي روشهاي درون يابي پاييز مدل كريجينگ رتبه اول دقت درون يابي را به خود اختصاص داد. نقشه پهنه بندي مولفه هاي اصلي استخراجي پاييز بالاترين مقدار مولفه اول (سختي، پتاسيم، منيزيم، كلسيم، سولفات، TDS و EC) را در جنوب شرقي و مركز دشت نشان داد. بيشترين مقدار مولفه دوم (سديم قابل جذب، كلر و سديم) نيز در جنوب شرقي دشت ديده شد. مولفه سوم (PH) از مركز دشت به سمت شمال و شمال غربي افزايش، و از مركز به طرف جنوب و جنوب شرق كاهش داشت. مولفه چهارم (بيكربنات) بيشترين مقدار را در شمال و كمترين ميزان را در جنوب شرقي دشت نشان داد. در بين روشهاي درون يابي فصل بهار مدل منحني پوش به عنوان مدل برتر شناخته شد. نقشه پهنه بندي بيشترين مقدار مولفه اول (كلر، سديم و سديم قابل جذب) را در جنوب شرقي دشت نشان داد. مولفه دوم (كلسيم و منيزيم و سختي) مقادير بالايي را عمدتا در مركز دشت، مولفه سوم (PH) بيشترين مقادير را در غرب دشت، و مولفه چهارم (بيكربنات) بيشترين مقادير را در مركز و شمال غربي دشت نشان داد.نتيجه گيري: تغييرات مكاني پهنه بندي آلاينده ها در فصول مختلف مي تواند به علت تغييرات فصلي عوامل هيدروكليماتولوژي نظير بارندگي و تبخير، بهره برداري از چاه ها و يا نفوذ پسابهاي صنعتي باشد. بررسي نسبت كلر به بي كربنات نمونه ها مويد ورود رواناب شور گنبدهاي نمكي خاوران به جنوب شرقي منطقه است.
عنوان نشريه :
مهندسي منابع آب
عنوان نشريه :
مهندسي منابع آب