ارزيابي عملكرد مدل‌هاي EPA SWMM و ASSA و SewerGEMS در تحليل سيلاب شهري جمع آوري شده توسط شبكه زهكش‌هاي سطحي (مطالعه موردي شهر جديد لار)

مقدمه: مدل‌سازي بارش رواناب يكي از روش‌هاي مهم در مطالعه هيدرولوژي و مديريت زيست‌محيطي به‌ويژه در مناطق شهري است كه در آن سيل‌هاي ناگهاني خسارات مالي و جاني قابل‌توجهي را به دنبال دارد. بر اين اساس، مدل‌هاي مختلفي براي شبيه‌سازي سيل شهري توسعه داده شده است كه از بين آنها انتخاب بهترين آنها در ادبيات مورد توجه قرار گرفته است. روش : دقت مكاني و زماني مدل هيدرولوژيكي SWMM در قالب سه نرم‌افزار EPA SWMM و ASSA و Bently SewerGEMS V8i و مدل‌هاي SCS TR-55، SCS TR-20، Rational، Dekalb Rational، Santabarbara UH در قالب نرم‌افزار ASSA و مدل SCS UH در قالب نرم‌افزار Bently SewerGEMS V8i جهت برآورد هيدروگراف و دبي پيك رواناب در منطقه مطالعاتي بررسي گرديد. مدل‌ها با به‌كارگيري داده‌هاي عمق و سرعت رواناب اندازه‌گيري شده در سه نقطه ازشبكه در سه واقعه بارندگي، واسنجي و با استفاده از سه واقعه مجزاي ديگر، اعتبارسنجي شده‌اند. شاخص‌هاي ارزيابي عبارتند از: ضريب ناش-ساتكليف، ضريب باياس، ضريب تعيين و ريشه مربع خطا. يافته ها: از بين مدل‌هاي مورد بررسي، مدل‌هاي SWMM در قالب هر سه نرم‌افزار بيشترين دقت را در شبيه سازي رواناب داشته‌اند. مدل SWMM در قالب نرم‌افزار EPA SWMM بالاترين دقت را در شبيه سازي شكل كلي هيدروگراف و دبي اوج رواناب داشته و سپس به ترتيب مدل SWMM در قالب نرم‌افزار SewerGEMS V8i و ASSA دقت بيشتري داشته‌اند. بر اساس روش‌هاي پارامتر جزئي و ضريب همبستگي اسپيرمن، بيشترين حساسيت خروجي مدل به‌ترتيب در درصد مناطق نفوذ ناپذير، عرض معادل، ضريب مانينگ مناطق نفوذ ناپذير، عمق چالابي مناطق نفوذ ناپذير، درصد مناطق غير‌قابل نفوذ بدون ذخيره چالابي، عمق چالابي مناطق نفوذ پذير و شماره منحني نفوذ مشاهده گرديد. مدل به ضريب زبري مناطق نفوذ پذير حساسيت نشان نداد. نتيجه گيري: نتايج حاكي از آن است كه مدل EPA SWMM  نسبت به ساير مدل‌ها، دقت بيشتري در شبيه‌سازي رواناب در منطقه مطالعاتي داشته و مي‌تواند جهت طرح‌هاي مديريت رواناب حوضه‌هاي شهري مشابه مورد استفاده قرار گيرد.