الگوي تحليل شخصيت جنايي مجرمان در كشف جرائم خشن

زمينه و هدف: با توجه به تأثير ويژگي‌هاي شخصيتي در گرايش به ارتكاب جرائم خشن، يكي از راهبردهاي مؤثر در مقابله با مجرمان و كشف جرائم خشن، شناخت و تحليل شخصيت جنايي مجرمان مي‌باشد؛ ازاين‌رو، هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوي تحليل شخصيت جنايي مجرمان در كشف جرائم خشن است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر نوع داده آميخته (كيفي - كمّي) است. در بخش كيفي، از مصاحبۀ نيمه ساختاريافته با 17 نفر از خبرگان روان شناسي و جرم‌شناسي مرتبط با موضوع، به‌صورت هدفمند تا رسيدن به اشباع نظري استفاده شد. در بخش كمّي نيز جامعۀ آماري شامل نخبگان و كنشگران عرصۀ كشف جرائم خشن به تعداد 81 نفر است كه به‌صورت تمام شمار، انتخاب و پرسش نامه بين آن‌ها توزيع شد. براي تحليل داده‌ها در بخش كيفي از روش تحليل محتواي كيفي و در بخش كمّي نيز از آزمون هاي تحليل عاملي تأييدي و معادلات ساختاري و ليزرل استفاده شد.يافته‌ها: تحليل يافته‌هاي بخش كيفي نشان داد، الگوي شناسايي‌شده شامل چهار بُعد برون‌گرايي با سه مؤلفه، ناسازگاري با دو مؤلفه، روان رنجوري با سه مؤلفه و روان‌پريشي­خويي با چهار مؤلفه است. يافته‌هاي كمّي نيز نشان داد كه بُعد ناسازگاري با بيشترين ميزان، مؤثرترين بُعد اثرگذار در شخصيت جنايي مجرمان خشن است.نتيجه‌گيري: با توجه به تأثيرگذاري ابعاد و مؤلفه‌هاي شناسايي‌شده بر شخصيت جنايي مجرمان در ارتكاب جرائم خشن، توجه و تمركز بر ابعاد و ويژگي‌هاي شخصيت جنايي مجرمان در برنامه‌هاي مداخله‌اي پيشگيرانه و اقدامات عملياتي كشف جرائم خشن مورد تأكيد است.