راهبردهاي ارتقاي شفافيت در رسانه‌هاي ايران

در دنياي امروز، شفافيت فعاليت و عملكرد، يكي از شاخص‌هاي اصلي سازمان‌ها و دولت‌هاي دموكراتيك و مردم‌سالار در جلب اعتماد و مشروعيت عمومي است. بر همين اساس پژوهش حاضر، با هدف شناسايي راهبردهاي ارتقاي شفافيت در رسانه‌هاي ايران انجام شد. بدين منظور تعداد 48 نفر از مديران، متخصصان و استادان علوم ارتباطات، رسانه، جامعه‌شناسي و حقوق با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با روش تحليل محتواي كيفي با رويكرد استقرايي مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار تحقيق، مصاحبه عميق نيمه‌ساختاريافته بود و انجام مصاحبه‌ها تا اشباع اطلاعات ادامه يافت. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از فرايند كدگذاري گليزري استفاده شد. بر اين اساس پس از تلخيص مصاحبه‌ها، در كدگذاري باز 145 كد، در كدگذاري انتخابي 36  كد و در كدگذاري نظري تعداد 14 كد و مقوله اصلي به دست آمد. همچنين، براي تأييد اعتبار يافته‌ها از تكنيك كنترل اعضا و براي تأييد پايايي از نظرهاي اعضاي كميته راهنما استفاده شد. يافته‌ها شامل ايجاد جريان آزاد اطلاعات؛ ارتقاي آزادي رسانه‌ها نزد حاكميت؛ تشكيل سازمان نظام رسانه‌اي؛ تقويت رسانه‌هاي كنشگر مستقل و تخصصي؛ تقويت نهادهاي مدني؛ آموزش و تربيت نيروهاي رسانه‌اي؛ ارائه آموزش‌هاي رسانه‌اي به مديران سازمان‌ها و روابط عمومي‌ها؛ اجراي طرح تربيت رسانه‌اي عمومي؛ تدوين نظام جامع شفافيت رسانه‌اي؛ ارتقاي فرهنگ مطالبه‌گري و نقدپذيري؛ قالب‌شناسي و مخاطب‌شناسي رسانه‌اي؛ اعتباربخشي رسانه‌اي؛ آينده‌پژوهي رسانه‌اي؛ تامين زيرساخت‌هاي فناورانه رسانه‌اي بود. يافته‌ها نشان داد براي ارتقاي شفافيت در رسانه‌هاي ايران، به‌ كارگيري اين راهبردها در سطح خرد و كلان نظام رسانه‌اي كشور، امري ضروري است.