تقدس گرايي و پيوند آن با طب عاميانه در دوره ي صفويه

زمينه و هدف: طب عاميانه ي دوره ي صفوي تحت تأثير نوعي فراگير شدن تقدس گرايي قـرار گرفت كه برتافته از يك فـرآيند همه‌گيرِ سياسي- اجتماعي- فرهنگي بود. ايـن تقدس گرايي، هم زمان، بر باورهاي طبّي و رفتارهاي معطوف به پيشگيري/ درمان طبقات اجتماعي تأثير گذاشت و به طيفي از كنش هاي درماني- پيشگيرانه در وجه عاميانه ي آن دامن زد. در واقع آنچه رخ داده يا به نوعي تقويت و شايع شد، اين بود كه به مجموعه اي از پديده هاي انساني، مصنوعات بشري و امور طبيعي برچسب تقدس زده شد و همين مسئله، انگاره ي درماني/ طبّي اين پديده ها را در باورهاي عامه ي مردم تقويت كرد.مواد و روش‌ها: روش انجام اين پژوهش براساس مطالعه كتابخانه اي و بررسي نسخ اصلي و كتب پزشكي قديم بوده است تا به شكل توصيفي- تحليلي، بسترهاي رونق تقدس گرايي در عصر صفويه مورد تأمّل و نسبت طب عاميانه با اين پديده مورد واكاوي قرار گيرد.يافته‌ها: فرآيند همه‌گيرِ سياسي- اجتماعي- فرهنگي دوره صفوي، سبب شد تا مجموعه اي از خواسته ها، نيازها و معضلات طبّي و مسائل مربوط به پيشگيري و درمان در تناسب با اين مجموعه ي مقدس شكل بگيرد و طب عاميانه را در پيوندي عميق با فرهنگ اعتقادي و باورهاي تقدس گرايانه قرار دهد.ملاحظات اخلاقي: صداقت و امانت داري در تحليل، گزارش و انتشار مطالب رعايت گرديد.نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان داد كه تقدس گرايي فراگير در دوره صفوي، به مجموعه اي از كنش هاي طبّي و رفتارها و باورهاي عاميانه حول دو محور پيشگيري و درمان دامن زد و آن را به مثابه ي يك نُرم يا رفتار طبّي عاميانه برجسته ساخت.