مروري بر خونريزي و علل آن از ديدگاه طب ايراني

زمينه و هدف: خونريزي، خروج خون از دستگاه گردش خون است و مي تواند به طور طبيعي و غيرطبيعي اتفاق بيفتد. خونريزي هاي شديد و حاد به علت از دست دادن حجم زيادي از خون و به دنبال آن شوك هيپوولمي، يكي از شايع ترين علل مرگ محسوب مي شوند. طب ايراني نيز معتقد است كه خونريزي سبب عوارض زيادي از جمله سقوط قوه و ضعف مي شود كه توجه به آن از اهميت بسياري برخوردار است. هدف از اين مطالعه شناخت اسباب و علل خونريزي در طب ايراني مي باشد.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مروري مطالب مربوط به انواع نزف الدم شامل تعريف، اسباب و علل از كتب طبي مرجع طب ايراني از جمله القانون في الطب، شروح قانون، اكسير اعظم و نرم افزار جامع طب نور مطالعه شد. در منابع طب رايج واژه خونريزي از كتاب هاريسون 2018 و پايگاه هاي معتبر مانندGoogle Scholar ،Up to Date ،  Pubmedمورد جستجو قرار گرفت.يافته‌ها: خونريزي در مباني طب ايراني به انواع طبيعي و غير طبيعي تقسيم مي شود. خونريزي غيرطبيعي كه به آن نزف الدم اطلاق مي شود سه سبب اصلي دارد: علل عروقي، علل خوني، عللي خارج از علل عروقي و خوني؛ علل عروقي به سه شكل باعث خونريزي مي شوند: تفرق اتصال، انفتاح فوهات عروق و رشح. علل خوني نيز با تغيير در كميت و كيفيت خون باعث خونريزي مي شوند.ملاحظات اخلاقي: در تدوين اين پژوهش، اصل امانت داري و صداقت استناد به متون مورد استفاده، اصالت منابع و پرهيز از جانب داري در مراجعه به متون يا تحليل‌ها، رعايت شده است.نتيجه‌گيري: بررسي خونريزي اعضاي مختلف در كتب طب ايراني حاكي از اين است كه تغييرات در عروق يا خون مي توانند سبب خونريزي شوند. همه ي اين تغييرات در نهايت با انصداع يا انقطاع يا انفتاح فوهات عروق يا ترشح از رگ منجر به خونريزي مي شوند. واكاوي رويكرد همه جانبه ي حكما به بحث خونريزي و اسباب موجبه ي آن مي تواند زمينه ساز استفاده از ظرفيت هاي طب ايراني در پيشگيري و كنترل خونريزي در كنار طب رايج شود.