بررسي رابطۀ سطح توسعه يافتگي اجتماعي و فرهنگي با ميزان دين داريِ آييني در بين استان هاي ايران

بعد از ظهور، تشديد و گسترش مدرنيته، نسبت ميان دين – دين داري و توسعه از ماندگارترين و شديدترين چالش هاي فرهنگي، علمي، سياست گذاري و امور روزانۀ افراد بوده است. در ايران نيز، با وقوع دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامي و ظهور تفكرات و جريان هاي ديني ليبرال و اصول گراي مذهبي اين چالش ظهور و تشديد يافته است. در ايران، نسبت دين و مدرنيته و بحث ها و چالش هاي مربوط، بيشتر در سطح بينشي و يا در سطح پيمايشي خرد تحليل و مطالعه شده اند. ازاين رو هدفِ مطالعه حاضر بررسيِ رابطۀ بين سطح توسعه يافتگي اجتماعي و فرهنگي و ميزان دين داريِ آييني در سطح استاني است. روش پژوهش، روش اسنادي از نوع تحليل ثانويه بوده است. ابتدا سطح توسعۀ اجتماعي و فرهنگي استان هاي مختلف و ميزان دين داريِ آييني آن ها محاسبه؛ سپس رابطۀ بين دو متغير بررسي گرديده است. خوشه بندي استان ها بر اساس شاخص هاي توسعۀ اجتماعي و فرهنگي و دين داري با روش k- means cluster  صورت گرفت. بر اساس نتايج تحقيق، در سطح انفرادي، به استثناي خراسان رضوي و كردستان، به ترتيب، همۀ استان هايي كه رتبۀ بالاتري از نظر شاخص هاي توسعه‌يافتگيِ فرهنگي و اجتماعي دارند رتبۀ پايين تري در ميزان دين داري مناسكي دارند. همچنين در سطح تجمعي، نيز استان هاي با سطوح توسعه يافتگي پايين و متوسط ميزان دين داري بالاتري از استان هاي توسعه يافته دارند؛ اما تفاوت دين داري استان هاي كمتر توسعه يافته با توسعه يافته متوسط و توسعه يافته متوسط با توسعه يافته از نظر آماري معني دار نيست.