فرگشت و طراحي هوشمند؛ بررسي آراء ريچارد داوكينز و آنتوني فلو در برهان نظم

پيشرفت هاي علمي از طرفي چالش هاي جديد و انتقادهاي فراواني به برهان نظم وارد كرده است و از سوي ديگر به نقطه عطفي در ارائه خوانش هاي جديد و تقريرهاي نوين برهان نظم تبديل شده است. ريچارد داوكينز به اين جزم رسيد كه يافته هاي علمي همواره راه را براي تبيين طبيعت گرايانه نظم گشوده است. از آن سو آنتوني فلو نيز به اين باور رسيد كه پيشرفت هاي جديد علمي موجب تقويت نتيجه برهان نظم شده است. نوشتار حاضر با روش توصيفي-تحليلي و با تكيه بر اصل«طرحمندي طبيعت» استدلال فلو و داوكينز را با رويكرد كلامي مورد ارزيابي قرار داده است. مسأله اصلي پژوهش اين است كه بهترين تبيين، براي نظم وارگي هستي، «فرگشت» و «انتخاب طبيعي» است يا «طراح هوشمند»؟. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه تبيينِ منشاءِ نظم بر مدار فرگشت با چالش هاي علمي و الهياتي فراواني روبروست و استدلالِ تجميعي فلو به يك استنتاج مبتني بر احتمالات منجر خواهد شد به نحوي كه عُقلايي و قابل اعتنا است، اگرچه يك برهان عقلي و قياسي نيست. و نيز اين پژوهش نشان مي دهد مي توان بدون استفاده از اصول و مفاهيم غامضِ فلسفي، از علوم تجربي، رهيافتي به الهيات داشت.