بررسي مشكلات پيرامون تعريف و تفكيك انگيزه و انگيختار در ميان انگليسي‌زبانان و زبان‌آموزان ايراني، و ريشه‌يابي ساختاري ـ تاريخي آن در رشتۀ روان‌شناسي

هدف اين مقاله بررسي مشكلات پيرامون ارائۀ تعريفي فراگير براي مفهوم انگيزه و ريشه‌يابي آن‌ها برپايۀ يك بررسي توصيفي ـ تحليلي، تاريخي، ريشه‌شناسانه، و هستي‌شناسانه بود. بدين منظور توانايي و ميل به تفكيك انگيزه با انگيختار كه نزديك‌ترين مفهوم به انگيزه است در ميان انگليسي‌زبانان و زبان‌آموزان ايراني نيز بررسي شد. براساس يافته‌ها هر دو گروه كه متشكل از تعداد مساوي مرد و زن بودند، هنگامي كه با يكي از دو مفهوم انگيزه و انگيختار مواجه مي‌شوند آن‌ها را تفكيك نمي‌كنند، و تفكيك آن‌ها تنها زماني صورت مي‌گيرد كه هر دو مفهوم هم‌زمان وجود داشته باشند. در ادامه طبق بررسي تاريخي مفهوم و ريشه‌يابي ساختار كلمه، تعريف انگيزه با تمامي رويدادهايي كه در ذهن عامل و خارج از آن اتفاق مي‌افتد تا به‌سمت هدف حركت كند، معادل شد. گستردگي اين تعريف علت بي‌نتيجه ماندن تلاش‌ها براي ارائۀ نظريه‌اي فراگير بوده است. همچنين علت فاصله گرفتن مفهوم در طول زمان از اين تعريف را مي‌شود در دلايل هستي‌شناسانه و همچنين فرايند تبديل يك كلمه به مفهوم و در ادامه به ساختار به‌وضوح مشاهده كرد. به‌عبارت ديگر ميل به پيروي از هستي‌شناسي فلسفۀ تحليلي در ميان روان‌شناسان از يك سو و نياز به مقياس‌پذير بودن مفهوم از سوي ديگر، انگيزه را به‌سمت محدوديت معنايي سوق داده‌اند. واقف بودن به چنين نكاتي مي‌تواند محققان را در جلوگيري از نتيجه‌گيري‌هاي نادرست ياري رساند، زيرا اگر توانايي اين تفكيك وجود نداشته باشد، يافته‌هاي تحقيقات گوناگون در باب انگيزه به‌راحتي زير سؤال خواهد رفت.