مرور نظام‌مند مقالات مرتبط با فساد اداري بين سال‌هاي 1380-1398 در ايران

مقدمه: حدود دو دهه است كه فساد، به‌ويژه فساد اداري در جوامع مختلف توسعه‌يافته و غيرتوسعه‌يافته درخور توجه محققان واقع شده است. در ايران نيز اين موضوع بسيار نقد و بررسي ‎‍شده ‎‍است، ولي بررسي جامع اين مقالات و جمع‌بندي نتايج آنها به‌صورت سازمان‎‍يافته، صورت ‎‍نگرفته است. هدف مطالعۀ پيش رو، جمع‎‍بندي كلي نتايج اين مقالات و ارائۀ درك تازه‎‍ از اين پديده در ايران است. روش: روش مورد بررسي در اين مقاله، مرور نظام‎‍مند است. جامعۀ آماري اين تحقيق كليۀ مقالات علمي-پژوهشي بود كه در عنوان آنها فساد اداري آمده بود و بين سال‌هاي 2001 تا 2019 در سه پايگاه‎‍هاي اطلاعاتي نمايه و چاپ شده‎‍اند. درمجموع تعداد 79 مقاله به‌عنوان حجم نمونه بررسي شد. براي جمع‌آوري داده در اين تحقيق از ابزار چك‌ليست استفاده شد. يافته‌ها: تأكيد بيشتر مقاله‌ها هم در علل و هم روش‎‍هاي مبارزه بر عوامل اقتصادي (حقوق و دستمزد) و عوامل فرهنگي (اخلاقيات) است و بر پيامدهاي اقتصادي فساد بيشتر تأكيد شده است. بيشتر پيشنهادها در حوزۀ اجتماعي، آموزشي، فرهنگي و اقتصادي است. بحث: نتايج نشان دادند در اين مقالات هم نگاه عامل‌گرايانه و هم ساختار‎‍گرايانه ديده ‎‍مي‎‍شود؛ اما ديدگاه ساختارگرايانه در ارتباط با علل فساد قوي‎‍تر است و به نحو شايسته‎‍تري مي‎‍تواند چرايي وقوع فساد را در ايران تبيين ‎‍كند.