تحليل نقش مولفه‌هاي كم‌كربن‌سازي بخش حمل‌ونقل در جلفا و جانانلو (منطقه آزاد ارس) با رويكرد آينده‌پژوهي

اهداف: بخش حمل‌ونقل در ايران حدود يك‌چهارم از كل دي‌اكسيد كربن موجود در كشور را توليد مي‌كند كه سهم قابل توجهي است. حمل‌ونقل در شهرهاي جلفا و جانانلو واقع در منطقه آزاد ارس به عنوان شهرهاي ميانه اندام نقش بارزي در توليد دي‌اكسيدكربن دارد. هدف از اين تحقيق، شناسايي متغيرهاي تاثيرگذار بر كم‌كربن‌سازي شهرهاي جلفا و جانانلو بود. روش‌شناسي: پژوهش حاضر به روش توصيفي-تحليلي در سال 1400 با استفاده از تحليل ساختاري به روش MICMAC انجام شد. شاخص‌هاي موثر بر كم‌كربن‌سازي شهري با استفاده از مطالعه پيشينه تحقيقاتي و مصاحبه با پنل خبرگان تهيه شد. خبرگان مورد مطالعه شامل 30 كارشناس مطالعات توسعه پايدار شهري بوده كه با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه شد. شاخص‌هاي مورد تاكيد، با استفاده از كدگزاري متن استخراج‌شده و براي سنجش اولويت در اختيار همان پنل كارشناسي قرار گرفتند. پايايي داده‌ها تاييد شد. تحليل داده‌ها به منظور استخراج متغيرهاي تاثيرگذار و ارتباط آنها با استفاده از نرم‌افزار MICMAC انجام شد. يافته‌ها: بر اساس يافته‌ها، متغيرهاي كليدي شامل حمل‌ونقل الكترونيك، حمل‌ونقل هوشمند و ترويج انرژي كم‌كربن و متغيرهاي حد واسط شامل هزينه سوخت، زيرساخت‌هاي حمل‌ونقل، تصميمات كلان مديريتي، اختلاط كاربري‌ها، فشرده‌سازي شهرها، مديريت حمل‌ونقل، جايگزيني، استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير، دسترسي مناسب، فرهنگ حمل‌ونقل عمومي، حمل‌ونقل غيرموتوري و كاهش زمان سفر بودند.نتيجه‌گيري: نتايج كلي تحقيق بيانگر اين است كه سياست‌هاي كلان مديريتي، بهبود زيرساخت‌هاي شهري در زمينه‌هاي مختلف از جمله حمل‌ونقل شهري، به‌كارگيري تكنولوژي‌هاي حمل‌ونقل الكترونيكي، بهبود شبكه راه‌هاي درون و برون شهري، به ترتيب داراي بالاترين اثرگذاري بر كم‌كربن‌سازي شهرهاي جلفا و جانانلو هستند.