آرايه شناسي مولكولي و تبارشناسي (Teleostei: Leuciscidae) Rutilus s. str. در حوضه جنوبي درياي خزر

جنس Rutilus يكي از جنس‌هاي مهم خانواده كپورماهيان سرمخروطي Leuciscidae است كه اعضاي آن از شرق سيبري تا غرب اروپا پراكنده شده‌اند. همواره شناسايي گونه‌ها و جمعيت‌هاي اين جنس به دليل شباهت‌هاي بالاي ريختي و وجود جمعيت‌هاي حد واسط براي محققان مشكل‌ساز بوده است. اگر چه در مطالعات مختلف ويژگي‌هاي ريختي اعضاي اين جنس بررسي شده است اما آرايه‌شناسي مولكولي و تبارشناسي اعضاي آن در جنوب درياي خزر مورد بررسي قرار نگرفته است. بنابراين به منظور بررسي وضعيت اعضاي Rutilus در جنوب درياي خزر مطالعه‌اي با استفاده از توالي‌ ژن سيتوكروم اكسيداز سي انجام شد. نمونه‌هاي اعضاي اين جنس از تور پره مناطق ساحلي شهرهاي بندرتركمن، بندرگز، بابلسر، نور، رامسر، بندر انزلي و آستارا خريداري شد. پس از تكثير ژن COI، قطعه مذكور توالي‌يابي شد. با استفاده از توالي‌هاي حاصله و ديگر توالي‌هاي موجود در بانك ژن NCBI درخت هاي تبارشناسي به روش inference Bayesian، تخمين Maximum likelihood و شبكه هاپلوتايپي ترسيم شد. با توجه به نتايج بدست آمده نمونه‌هاي تعيين توالي شده از حوضه جنوبي درياي خزر در خوشه R. frisii قرار گرفتند. همچنين حضور گونه‌هاي R. rutilus و R. kutum در مناطق مورد بررسي تأييد نشد. با توجه به عدم تفاوت معني‌دار در ژن COI و تنوع فنوتيپي بسيار بالا به نظر مي‌رسد اين اختلاف ناشي از پلاستيسيتي اكولوژيك، تحمل درجات مختلفي از شوري، دارا بودن جمعيت‌هاي ساكن و مهاجر در بين اعضاي اين جنس باشد.