مميزي آثار سينمايي مسعود كيميايي و علي حاتمي در پرتو حقوق مميزي دهه 60

بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، حكومت، مميزي فيلم را بر آثار سينمايي اعمال كرده است. در اين مقاله، از ميان فيلم هاي مسعود كيميايي و علي حاتمي، نسبت ميان مميزي آثار سينمايي ايشان با حقوق دهه شصت در بوته تحليل و داوري قرار گرفته است. در سال هاي 1357 تا 1369 كه نظام جديد حقوقي در حال استقرار و تثبيت بوده، قوانين و مقررات در حوزه سينما و مميزي فيلم نيز اجرا مي شده و دو فيلم از كيميايي و دو فيلم از حاتمي، گرفتار تيغ مميزي شدند. فيلم «خط قرمز» كيميايي به دلايلي نظير عدم رعايت حجاب و ارائه شخصيتي متفاوت از يك مامور امنيتي حكومت پهلوي و فيلم «تيغ و ابريشم» به جهت پرداختي متفاوت از اعتياد و قاچاق مواد مخدر و سياه نمايي از زندان ها دچار مميزي شدند. در آثار حاتمي، «حاجي واشنگتن» به جهت ارائه تصوير كميك از سفير ايران در دوره قاجار و نقد ديپلماسي سياسي دهه شصت؛ و فيلم «جعفرخان از فرنگ برگشته» به دليل تصويرسازي ابتذال در جدال سنت و غرب زدگي، توقيف شده اند. مواردي كه بعد از بررسي مميزي فيلم ها با موازين حقوقي وقت، بلاوجه به نظر رسيده و مميزان دهه شصت، با عبور از حقوق مميزي فيلم‌ها، با معيارهاي فراحقوقي به مميزي و توقيف اين آثار حكم داده اند و آيين نامه‌هاي نظارت بر نمايش فيلم (مصوب 1344 و 1361)، نقض شده اند.