صلاحيت منفعل در رسيدگي به جرايم سايبري: شرايط؛ چالش‌ها و پيامدها

زمينه و هدف: آيين رسيدگي به جرايم سايبري بر مبناي صلاحيت شخصي منفعل با تأكيد بر تابعيت بزه‌ديده صورت مي‌گيرد. اصل صلاحيت شخصي منفعل به عنوان يك امر استثنائي در صلاحيت‌هاي كيفري جرايم سايبري پذيرفته شده و نمي‌تواند به عنوان يك اصل صلاحيتي پركاربرد مورد استفاده حكومت‌ها قرار بگيرد، در اين پژوهش با هدف بررسي سه محور شرايط، چالش‌ها و پيامدهاي صلاحيت منفعل در رسيدگي به جرايم سايبري به انجام رسيده است.روش: با استفاده از روش توصيفي- تحليلي به تشريح ابعاد مختلف اصول و چالش‌هاي صلاحيت منفعل جرايم سايبري پرداخته شده است.يافته‌ها: يافته هاي تحقيق حاكي از اين است كه حمايت از اتباع توسط دولت‌ها، جلوگيري از بي‌مجازات ماندن مجرمين و حمايت از بزه‌ديدگان جرايم سايبري به طور ويژه مبناي اعمال اصل صلاحيت شخصي منفعل در جرايم سايبر است و همچنين شرايط قابل اعمال صلاحيت منفعل در جرايم سايبري مواردي نظير تابعيت مجني عليه در كشور مدعي صلاحيت، مجرمانه بودن عمل ارتكابي در كشور محل وقوع، جرم از جرايم ارتكابي با اهميت عليه تبعه باشد و عدم رسيدگى قبلى، مي باشد.نتايج: در اين پژوهش به اين نتيجه رسيده شده است كه چالش‌هاي صلاحيت منفعل در جرايم سايبري مواردي نظير مداخله در حاكميت كشورها، ايجاد بي‌اعتمادي بين دولت‌ها، تورم كيفري و ايجاد چالش در كشف، تعقيب و رسيدگي و تعدد بزه‌ديدگان و تعارض در صلاحيت شخصي منفعل است.