روش‌شناسي ابوريحان بيروني در كتاب في‌تحقيق ماللهند و آثارالباقيه

ابوريحان‌بيروني يكي از نامدارترين دانشمندان سده چهارم هجري است. مهم‌ترين دليل معروفيت او به كارگيري روش‌شناسي و داشتن بينشي ژرف در كالبدشكافي علوم بود. مقاله حاضر درصدد است تا به اين سوال پاسخ دهد كه وجوه افتراق و اشتراك انديشه‌هاي ابوريحان در تعريف و تفسير علم در دو كتاب آثارالباقيه و في تحقيق ماللهند چيست؟ دستاوردها نشان مي‌دهد اگرچه رويكرد ابوريحان در پاره اي از علوم نظير طبيعيات، رياضي و علوم‌تجربي مبني بر مشاهده، استقراء و شيوه عقلي بوده؛ در كتاب في تحقيق ماللهند و آثارالباقيه نگرشي محتاطانه همراه با اندكي تعصب داشته است. بيروني در اين اثر بيش از روش عقلي از روش همدلانه كه امروزه يكي از روش‌هاي موثر در رشته علوم انساني است،بهره جست. پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي در تلاش است تا به ظرافت‌هاي درك دروني و فهم تاريخي دو كتاب في تحقيق ماللهند و آثارالباقيه بپردازد.