پايبندي به زمان داوري و ارائه پيشنهادهاي عيني و سازنده در اخلاق داوري مطالعه موردي: اسناد داوري پژوهشنامه پردازش و مديريت اطلاعات

داوري يا همترازخواني مجله‌هاي علمي از فرايندهاي تأثيرگذار در بهبود كيفيت نشر علمي است كه رعايت يا توجه به اخلاق در اين فرايند مي‌تواند موجب تقويت نشريه و بهبود فرايند تصميم‌گيري سردبير شود. در اين پژوهش، رعايت يا توجه به اخلاق همترازخواني در پژوهشنامه پردازش و مديريت اطلاعات در دو بُعد اخلاق «پايبندي به زمان داوري» و «ارائه پيشنهادهاي عيني و سازنده» ارزيابي شد. براي اين منظور، گزارش‌ها و فايل‌هاي داوري در بازه زماني مهر 1396 تا آذر 1398  به روش كيفي و با رويكرد تحليل محتواي قياسي يا جهت‌دار در نرم‌افزار MaxQDA V. 2020 بررسي و تحليل شدند. نتايج پژوهش نشان داد متوسط مدت زمان همترازخواني 28 روز است و اين مدت تفاوت قابل توجهي ميان قلمرو‌هاي پنجگانه «پژوهشنامه» ندارد. همچنين در بُعد «ارائه پيشنهادهاي عيني و سازنده» نيز رعايت يا توجه به زيرمؤلفه‌هاي «ارائه بازخوردهاي مفيد و سازنده براي بهبود وضوح اثر» و «درخواست شواهد پشتيبان از نويسندگان براي ادعاهاي مطرح شده» بيشتر از ديگر زيرمؤلفه‌ها بود. همچنين زيرمؤلفه «ارائه پيشنهادها بر پايه دلايل علمي و فني معتبر» كمترين ميزان رعايت يا توجه را در اين بُعد به خود اختصاص داد. نتايج پژوهش از دو ديدگاه مي‌تواند تصميم‌گيري سردبير را بهبود بخشد. نخست اين‌كه از بُعد «پايبندي به زمان داوري» به‌نظر مي‌رسد مجله از وضعيت نسبتاً مناسبي برخوردار است. همچنين، همترازخوانان در قلمروهاي موضوعي پنجگانه نسبت به زيرمؤلفه‌هاي بُعد «ارائه پيشنهاد عيني و سازنده» يكسان عمل نكرده‌اند. اين قضيه مي‌تواند به ماهيت مقاله‌هاي اين قلمروهاي موضوعي و البته دانش موضوعي و سواد اخلاقي همترازخوانان در اين قلمروها پيوند داشته باشد.