بررسي تطبيقي نقش نيت در مجازات الهي: تأملي در آيۀ ۲۸۶ سورۀ بقره و سرگذشت عزه در عهد عتيق

از پرسش‌هاي مفسران قرآن‌كريم و عهد عتيق، نقش نيت مكلف در مجازات الهي است. با توجه به اينكه مؤاخذه بر فراموشي و خطا از نظر عقلي ناپسند است، پرسش مفسران قرآن كريم دربارۀ آيۀ ۲۸۶ سورۀ بقره اين است كه چرا مؤمنان در فقرۀ «ربنا لا تؤاخذنا ان نسينا او أخطأنا» براي فراموشي و خطاي خود از خداوند پوزش مي طلبند؟ مفسران عهد عتيق نيز در مواجهه با ماجراي عزه پرسشي مشابه دارند:‌ چرا عزه علي‌رغم اينكه نيت سوئي نداشت، براي لمس ناخواستۀ تابوت عهد مجازات شد؟ مقايسۀ آراي مفسران عهد عتيق و قرآن بيانگر آن است كه هر دو گروه سعي در ارائۀ تفسيري عقلاني داشته‌اند، تا اصل عدل الهي مورد خدشه قرار نگيرد. همچنين با مقايسۀ آيۀ ۲۸۶ بقره و ماجراي عزه، پيشينۀ الاهياتي اين موضوع روشن‌تر گشته و مي‌توان مجازات عزه را به عنوان نمونه‌اي از مصاديق تفسيري آيۀ شريفه عنوان نمود.