تاريخ‌گذاري منبعي و سندي روايت «حذيفه»؛ نقدي بر ديدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلي‌بودن روايات جمع قرآن

به باور جان بُرتُن قرآن در زمان پيامبرخدا(ص) و توسط خود حضرت گردآوري شده است؛ از اين‌رو، روايات جمع قرآن همگي جعلي هستند. وي انگشت اتهام خود را‌ به‌سوي فقهاي اهل سنت گرفته و زمان جعل را نيمۀ اول قرن سوم دانسته است. اين مقاله درصدد است با تاريخ‌گذاري روايت «رجوع حذيفه‌ به‌عثمان و پيشنهاد توحيد مصاحف» كه به‌باور برتن از نخستين روايات جعل‌شده در اين موضوع است، نشان دهد آيا ادعاي اين مستشرق انگليسي توسط روشي‌كه خود مستشرقين ابداع كرده‌اند، تأييد مي‌شود يا خير؟ مطابق اين تحقيق، هرچند اين روايت از مشكلاتي همچون منفرد بودن طريق و نامشخص ‌بودن راوي اصلي رنج مي‌برد، اما حتي بر مبناي افرادي هم‌چون شاخت و ينبل نيز هيچ دليل قاطعي مبني بر جعلي ‌بودن آن، به‌ويژه در زمان مورد ادعاي برتن وجود ندارد. چنان كه بررسي متن نقل‌هاي مختلف اين حديث نيز مؤيد اين مدعا مي‌باشد.