سنت‌هاي مختلف در قرآن: بررسي تحليل ونزبرو از داستان شعيب در قرآن و ارزيابي پيامدهاي آن

در نظر ونزبرو متن قرآن متشكل از واحدهايي كوتاه و مجزاست كه در طي فرايندي تدريجي بسط ‌يافته‌اند و كنار هم قرارگرفته‌اند. با اين فرض هدف از تحليل ادبي متن قرآن شناختن اين واحدهاي مستقل، كه ونزبرو آن‌ها را بيانات پيامبرانه مي‌نامد، و بررسي فرم‌هاي مرتبط با آن‌ها و مراحل تاريخي گسترش آن‌هاست. در اين راستا وي براي نمونه به تحليل تحرير‌هاي مختلف داستان‌ شعيب در قرآن مي‌پردازد و تحرير‌هاي مختلف اين داستان‌ را نمايانگر وجود سنت‌هاي مختلف و مستقل در قرآن مي‌داند كه تفاوت در الگوي روايت در اين تحرير‌ها ريشه‌ در اختلاف و استقلال آن سنت‌ها از يكديگر دارد. به‌زعم ونزبرو اين تفاوت به گونه‌اي‌است كه بيش از يك نسل براي پديد آمدن آن لازم ‌است و از اين امر به‌عنوان شاهدي براي تدوين ديرهنگام متن نهايي قرآن، يعني اواخر قرن دوم، استفاده‌ مي‌كند. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي-انتقادي به تبيين و ارزيابي تحليل ادبي ونزبرو از آيات مرتبط با داستان شعيب در قرآن و نتايج آن مي‌پردازد و نشان‌مي‌دهد كه تحليل ونزبرو بر پايۀ فرض‌هايي كلي استوار است كه اعتبار آن‌ها محل مناقشه‌است.