ضرورت تصحيحِ دوباره ديوان غزالي مشهدي

غزالي مشهدي از شاعراني است كه در قرن دهم هجري بنابه دلايلي به هند مهاجرت كرد. وي آثاري به نظم و نثر دارد كه يكي از آنها ديوان اشعارش، موسوم به آثار الشباب است. اين ديوان شامل مقدمه‌اي به نثر و اشعاري در قالب قصيده، تركيب‌بند، ترجيع‌بند، غزل، مثنوي، قطعه و رباعي است كه در سال 1388 با تصحيح حسين قربانپور آراني، ذيل انتشارات علمي و فرهنگي به چاپ رسيده است. اين چاپ نخستين تلاش براي نشر ديوان اين شاعر مشهور سبك هندي بوده است. در اين چاپ، با وجود كوشش مصحّح كه در مقدمه بدانها اشاره كرده، سهو و خطاهاي بسياري به بخش‌هاي مختلف ديوان راه يافته است. بيشترين خطاها در كاربرد علائم نگارش و سجاوندي است. اين لغزش‌ها موجب غلط خواني‌اشعار شده است؛ حتي ممكن است سبب بدفهمي مقصود شاعر شود. ايراد ديگري كه كار خواننده را دشوار مي‌كند، آن است كه هم در مقدمه و هم در يادداشت‌هاي ديوان، در بيشتر اوقات، ارجاعات ارائه‌شده به شعر غزالي و يا حتي به آثار محققّان ديگر نادرست است. افزون‌بر اين، سهو و سهل‌انگاري در مراحل تايپ اشعار موجب شده است گاه حرف يا حروف و يا نشانه‌اي اضافه وارد متن شود و گاه برعكس آن، حرف يا حروفي از واژه بيفتد. در بخش يادداشت‌هاي ديوان هم، مصحّح محترم در بيشتر اوقات فقط به توضيح معناي لغوي واژه و يا اصطلاح بسنده كرده است كه همين توضيحات هم به‌طور متعدد، ارتباطي با معناي مقصود شاعر ندارد. همه اينها موجب شده است تا اين تصحيح، ويژگي‌هاي يك تصحيح علمي و انتقادي را نداشته باشد.