اثر تاريخ كاشت بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ارقام كانولا (.Brassica napus L) در شرايط شمال خوزستان

تعيين تاريخ كاشت مناسب گياهان زراعي نقش مهمي در مديريت زراعي مناسب و دست يابي به عملكرد مطلوب آن ها دارد. به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت بر عملكرد ارقام كانولا، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده نواري در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار به مدت دو سال زراعي (98-1396) در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد دزفول اجرا شد. عامل عمودي شامل تاريخ كاشت در شش سطح (اول مهر، 15 مهر، 30 مهر، 15 آبان، 30 آبان و 15 آذر) و عامل افقي شامل هفت رقم كانولا (آگامكس، هايولا4815، هايولا50، هايولا401، صفي6، زابل9 و زابل13) بودند. نتايج نشان داد كه دماي بالاي ناشي از تأخير در كاشت در طول دوره خورجين دهي و پر شدن دانه باعث كاهش تعداد خورجين در بوته وعملكرد دانه ارقام كانولا گرديد. مقايسه ميانگين ها در سال اول نشان داد كه حداكثر تعداد خورجين در بوته (513) به رقم زابل13 و تاريخ كاشت اول مهر اختصاص داشت. حداقل تعداد خورجين در بوته (88) نيز متعلق به همين رقم و تاريخ كاشت 15 آذر بود. در سال دوم آزمايش بيشترين تعداد خورجين در بوته (713) در تاريخ كاشت 30 مهر متعلق به رقم صفي6 بود. كمترين تعداد خورجين در بوته (126) نيز در تاريخ كاشت 15 آذر و رقم هايولا401 ثبت شد. بيشترين عملكرد دانه (3244 كيلوگرم در هكتار) در سال اول به تاريخ كاشت 30 مهر و رقم آگامكس اختصاص يافت. در سال دوم آزمايش نيز رقم هايولا50 در تاريخ كاشت 15 مهر بيشترين عملكرد دانه (2888 كيلوگرم در هكتار) را داشت. با توجه به اينكه رقم هايولا50 در تجزيه پايداري عملكرد دانه، كمترين ميانگين رتبه را داشت، بعنوان رقم برتر با بالاترين عملكرد دانه در تمام تاريخ هاي كاشت (به استثناي 30 مهر)، شناخته شد و پس از آن به ترتيب رقم هاي آگامكس و زابل9 قرار گرفتند. با توجه به اينكه رقم هايولا50 كمترين انحراف معيار را از نظر عملكرد دانه داشت، بعنوان پايدارترين رقم شناخته شد. براساس نتايج اين آزمايش، اوايل مهر ماه تا اواسط آبان به عنوان تاريخ كاشت مناسب كانولا براي شمال استان خوزستان قابل توصيه است.