مدل‌سازي حجم تجاري درختان توده‌هاي خالص و آميخته در جنگل آموزشي– پژوهشي دارابكلاي ساري با استفاده از الگوريتم‌هاي ناپارامتريك

حجم تجاري درختان متغير مهمي براي تصميم‌گيري و تحليل اقتصادي در مديريت جنگل است. در اين راستا، مدل‌سازي و براورد حجم تجاري در جنگل‌هاي هيركاني پيش‌نيازي براي اجراي طرح‌هاي مديريت پايدار جنگل است. به‌دليل محدوديت‌هايي مانند زمان و هزينه و فقدان حجم‌سنجي محلي يا عمومي در معادلات، اغلب مديران جنگل از عوامل گسترش سنتي براي تخمين حجم استفاده مي‌كنند. بنابراين، استفاده از متغيرهاي مستقل در مدل‌سازي حجمي گام مهمي در برازش مدل‌ها براي نمايش است. در پژوهش پيش‌رو حجم تجاري پارسل‌هاي 14، 16 و 24 از جنگل آموزشي- پژوهشي دانشكده منابع طبيعي ساري واقع در دارابكلا از توابع شهرستان ساري با استفاده از دو الگوريتم ANN و CART مدل‌سازي شد. پس از جنگل‌گردشي با توجه به هدف پژوهش، توده‌هايي با تيپ‌هاي مختلف جنگلي راش‌ خالص، ممرز خالص و راش- ممرز بررسي شد. در هر تيپ، سه توده نيم هكتاري و در هر توده حداقل سه قطعه‌نمونه 20 ×20 مترمربعي پياده شد و مشخصه‌هاي كمي شامل ارتفاع كل، ارتفاع تنه (طول)، قطر برابر سينه و مشخصه كيفي شامل درجه پوسيدگي تمام درختان سرپا اندازه‌گيري شد. همچنين، 20 درخت افتاده از گونه‌هاي راش و ممرز در سطح كل جنگل انتخاب و مشخصات طول (متر) و سطح مقطع (سانتي‌متر) به ازاي هر دو متر از تنه آن‌ها اندازه‌گيري شد. سپس، حجم واقعي درخت در قالب قطعه‌هاي مختلف تنه و براساس رابطه اسماليان محاسبه شد. درنهايت، از الگوريتم‌‌هاي ANN و CART براي مدل‌سازي حجم درختان سرپا از درختان افتاده در محيط نرم‌افزارSTATISTICA12.0  استفاده شد. ضريب تبيين R^2 براي مدل‌سازي سه توده راش خالص، ممرز خالص و آميخته راش - ممرز با دو الگوريتم ANN و CART به‌ترتيب (0.82 و 0.77)، (0.44 و 0.72) و (0.91 و 0.84) بود. نتايج نشان داد نشان داد الگوريتم ANN با ضريب تبيين R^2=0.91 و مجذور ميانگين مربعات خطا 10.51 درصد عملكرد بهتري داشت. همچنين، عملكرد اين الگوريتم براي توده آميخته راش - ممرز نسبت به هر يك از توده‌هاي خالص راش و ممرز بهتر بود.