تبيين كاركردهاي مناطق آزاد در نظام نوآوري ايران و اقتصاد دانش ‌بنيان

مناطق آزاد اقتصادي يكي از بازيگران متنوع نظام ملي نوآوري است كه چشم‌پوشي از آنها و يا كاستي تعاملات آنها موجب كاهش عملكرد اقتصادي مي‌شود. اين مناطق در كشورهاي درحال توسعه از اهميت بيشتري برخوردار است؛ چرا كه با جذب دانش و فناوري و نفوذ در بازار‌هاي جهاني موجب حمايت از بازيگران داخلي مي‌شوند. ايفاي چنين نقشي مستلزم فهم نظري اين مناطق و تبيين كاركردهاي مناسب آنها در نظام نوآوري است. مطالعه حاضر با بكارگيري مباني نظري اقتصاددانش‌بنيان و كاركردهاي نظام نوآوري، براي پوشش اين خلا با استفاده از رهيافت استنتاج توضيحي- تبييني بر اساس داده‌هاي مستخرج از مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته (12 خبره)، اقدام به استخراج كاركردهاي مناطق آزاد اقتصادي در نظام نوآوري كرده است. نتايج حاكي از آن است كه مناطق آزاد مي‌توانند به عنوان محيط آزمون نوآوري، محل آزمايش‌ سياست‌هاي نوآوري، انتقال‌دهنده دانش و فناوري، توسعه خوشه‌هاي نوآوري، تسهيل خلق نوآوري براي شركت‌هاي ‌خارج از نظام نوآوري، شبكه‌سازي و همكاري‌هاي بين‌المللي و جذب سرمايه‌گذاري خطرپذير خارجي عمل كنند.