الگويي براي بهبود تصميم‌گيري اخلاقي در حرفه حسابداري با رويكرد مبتني بر نظريه داده‌ بنياد

تصميم‌گيري اخلاقي مفهومي است كه ثمرات آن بر مطلوبيت سازماني و اهداف مربوط به آن مشهود است و وجود داشتن رويكرد و مدلي در اين راستا مي‏تواند تصميم‌گيري اخلاقي را در سازمان بيشتر از گذشته به‌عنوان ابزاري توانمند نمايان نمايند؛ بنابراين هدف اين مقاله تهيه و تدوين الگويي براي بهبود تصميم‌گيري اخلاقي در حرفه حسابداري با رويكرد مبتني بر نظريه داده‌بنياد مي‏باشد. در اين پژوهش از روش پژوهش كيفي مبتني بر نظريه بنيادي داده‌ها در راستاي مدل‌سازي تصميم‌گيري اخلاقي اقدام شده است و در راستاي تأييد شاخص‌هاي دسته‌بندي‌شده از الگوي تأييد عاملي و رويكرد مدل كيو استفاده شده است در اين پژوهش از نظرات 11 خبره حرفه حسابداري و حسابرسي در راستاي شناسايي و تأييد شاخص‌ها در راستاي مدل بنيادي يعني شرايط علي، زمينه‌اي، مداخله‌گر، راهبردها و پيامدها انجام شده است. نتايج باتوجه‌به تعداد 181 مفهوم در خصوص تصميم‌گيري اخلاقي در حسابداري، منجر به شكل‌گيري و تأييد پارادايمي با تعداد 15 مقوله اصلي (شامل: عوامل فردي، عوامل سازماني، عوامل اجتماعي، ويژگي‌هاي فردي، ويژگي‌هاي سازماني، ويژگي‌هاي اجتماعي، شرايط فردي، شرايط سازماني، شرايط اجتماعي، محدوديت‌ها، شرايط محيطي، توسعه فردي، توسعه سازماني، پيامدهاي فردي و پيامدهاي سازماني) و 63 مقوله فرعي منجر شده است كه در راستاي ساختار پارادايم در بخش‌هاي شرايط علي، زمينه‌اي، مداخله‌گر، راهبردها و پيامدها در مدل قرار گرفته است. تأييد دسته‌بندي شاخص‏هاي اين مدل پيشنهادي با استفاده از نظريه كيو و تحليل عاملي و تأييد رويكرد كيفي آن با تكنيك زاويه‌بندي يا مثلث‌سازي، منجر شده است كه نتايج آن از تأييدات بيشتري برخوردار باشد.