مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مقايسه اثربخشي «آموزش مديريت والدين» و «طرحواره درماني گروهي» به والدين بر انگيزه تحصيلي و نافرماني مقابله اي فرزندان نوجوان آن ها با اختلال سلوك

چكيده فارسي :

مقدمه: بهبود رابطه والد - فرزندي از طريق مداخلات مناسب نقش موثري در كاهش مشكلات هيجاني و رفتاري نوجوانان دارد. هدف از پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي آموزش مديريت والدين و طرحواره درماني گروهي به والدين بر انگيزه تحصيلي و نافرماني مقابله اي فرزندان نوجوان آن ها با اختلال سلوك مي باشد. روش كار: روش پژوهش از نوع نيمه تجربي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه والدين نوجوانان دختر و پسر ۱۳ الي ۱۶ سال داراي اختلال سلوك شهر اهواز در سال تحصيلي 1398 بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس تعداد 60 تن از آن ها انتخاب و يكي از والدين آن ها به صورت تصادفي ساده با استفاده از جدول اعداد تصادفي در 2 گروه مداخله و يك گروه كنترل (هر گروه 20 تن) قرار گرفتند. گردآوري داده ها با پرسشنامه جمعيت شناختي، مقياس انگيزه تحصيلي (Academic Motivation Scale) و سياهه رفتار نافرماني مقابله‌اي (Oppositional Defiant Behavior Inventory) انجام شد. روايي ابزار ها بر اساس روايي محتوا به روش كيفي، پايايي به روش ضريب توافق كاپا و همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ محاسبه شد. گروه‌هاي مداخله (والدين) تحت آموزش مديريت والدين (9 جلسه 60 دقيقه‌اي) و طرحواره درماني گروهي (8 جلسه 90 دقيقه‌اي) قرار گرفتند؛ اما گروه كنترل هيچ‌گونه مداخله اي دريافت نكرد. ابزارها در مراحل پيش آزمون و پس آزمون توسط فرزندان نوجوان آن ها تكميل شد. تحليل داده ها با در نرم افزار آماري اس پي اس اس نسخه 22 انجام شد. يافته ها: هر 2 مداخله آموزش مديريت والدين و طرحواره درماني گروهي در والدين بر افزايش انگيزه تحصيلي و كاهش نافرماني مقابله‌اي فرزندان نوجوان آن ها با اختلال سلوك اثربخش بودند (0.01 P). همچنين آموزش مديريت والدين نسبت به طرحواره درماني گروهي ، تأثير بيشتري بر افزايش انگيزه تحصيلي فرزندان نوجوان آن ها با اختلال سلوك داشته است (0.01 P). نتيجه گيري: آموزش مديريت والدين و طرحواره درماني گروهي به والدين از مداخلات موثر بر افزايش انگيزه تحصيلي و كاهش نافرماني مقابله اي در نوجوانان مبتلا به اختلال سلوك است. جهت بهبود عملكرد تحصيلي اين نوجوانان اجراي مداخلات ذكر شده بر روي والدين آن ها توصيه مي شود.