بررسي ساختار بازار و تعيين قدرت رقابتي بين استان‌هاي توليدكننده چغندرقند كشور

مزيت نسبي يكي از موضوعات مهم و تأثيرگذار در فعاليت‌هاي اقتصادي و تجاري است. اصولاً حمايت از محصولات داخلي در راستاي توان‌بخشي توليدكنندگان داخلي، براي حضور و رقابت در عرصه بين‌المللي يكي از وظايف مهم دولت است. پژوهش حاضر با هدف تعيين ساختار بازار و قدرت رقابتي بين استان‌هاي توليدكننده چغندرقند در كشور بر اساس شاخص‌هاي نسبت تمركز، هرفيندال- هيرشمن، مزيت نسبي آشكارشده، مزيت نسبي آشكارشده متقارن و شاخص كاي‌دو و ضريب نوسان آن‌ها طي دوره ي زماني 98-1378 صورت گرفته است. نتايج نشان داد طي يك دوره‌ي 20 ساله، ساختار بازار توليد چغندرقند در كشور انحصار چندجانبه بوده و بر اساس شاخص نسبت تمركز چهار بنگاهي (CR4) استان‌هاي آذربايجان غربي، خراسان رضوي، خوزستان و كرمانشاه بيشترين سهم توليد را در كشور دارا مي‌باشند. نتايج حاصل از بررسي ميانگين شاخص مزيت نسبي متقارن بوده (RSCA) نشان داد به ترتيب استان‌هاي آذربايجان غربي (0/69)، خراسان رضوي (0/49) و كرمانشاه (0/44) داراي بالاترين ميزان RSCAمي باشد. در بين استان‌هاي داراي مزيت نسبي آشكار شده (RCA)، استان آذربايجان غربي داراي بالاترين ميانگين (5/89) داراي بالاترين ميانگين بود. استان‌هاي خراسان شمالي (0/39)، خراسان رضوي (0/40)، نيز داراي كمترين ميانگين شاخص كاي دو (χ2) طي دوره زماني 1398-1378مي‌باشند. لذا حمايت‌هاي دولتي مي بايست به‌صورت هدفمند از محصولات و استان‌هايي باشد كه داراي مزيت نسبي بالاتري هستند، اين سياست منجر به آن خواهد شد تا توسعه ي كشت و توليد محصولات در جهت استفاده ي بهيِنه منابع و عوامل توليد به كار گرفته‌شده و بازاري با توان رقابت‌پذيري با بازارهاي جهاني شكل گيرد.