شناسايي و ريشه‌يابي الگوهاي كلان نظام ضمانت اعتبار شركت‌هاي دانش‌بنيان

با توجه به اهميت مساله تامين مالي فعاليت‌هاي فناورانه و نوآورانه در حركت به سمت اقتصاد دانش‌بنيان، كشورهاي مختلف ترتيبات نهادي مختلفي را براي رفع مشكل تامين مالي شركت‌هاي دانش‌بنيان مورد استفاده قرار داده‌اند. در اين راستا كارايي محدود روش‌هاي مرسوم باعث شده ‌است در چند دهه اخير ابزار ضمانت اعتبار نيز در كانون توجهات سياستگذاران قرار گيرد. براين‌اساس در ايران نيز علي‌رغم رواج بكارگيري ضمانت اعتبار، كماكان از ظرفيت كامل اين ابزار بهره‌برداري نشده است. بنابراين در پژوهش حاضر ابتدا الگوهاي كلان نظام ضمانت اعتبار مبتني بر مطالعه اسناد و مصاحبه ساختاريافته با نمايندگان صندوق‌ها شناسايي شده است و سپس ريشه‌يابي الگوهاي شناسايي‌شده با تكيه بر مصاحبه‌هاي باز با خبرگان در دستور كار قرار گرفته است. بر‌اين‌اساس مهم‌ترين الگوهاي كلان نظام ضمانت اعتبار شركت‌هاي دانش‌بنيان به شرح زير شناسايي شد: 1) عدم استفاده از ظرفيت‌هاي متنوع چارچوب اجرايي در نظام ضمانت اعتبار، 2) عدم استفاده از مدل‌هاي متنوع ساختار مالكيت نهادهاي ارائه‌دهنده خدمت ضمانت اعتبار، 3) تمركز بيشتر نهادهاي موجود بر ضمانت مبتني بر قرارداد، 4) فقدان نهاد مالي تخصصي ارائه‌دهنده خدمات ضمانت‌نامه در بخش خصوصي، 5) انتخاب محدود شركت‌هاي دانش‌بنيان براي دريافت خدمت ضمانت تسهيلات، 6) استفاده همزمان از دو ابزار تسهيل‌گري تامين سرمايه اوليه و مشاركت در پوشش ريسك براي اكثر صندوق‌هاي دولتي، 7) عدم استفاده از ابزار مشاركت در پوشش ريسك براي صندوق‌هاي خصوصي، 8) عدم بكارگيري ساير ابزارهاي تسهيل‌گري توسط دولت، 9) فقدان قانون كلان براي نظارت مالي بر فعاليت نهادهاي ضمانت اعتبار و 10) وجود چند نهاد متولي براي نهادهاي ضمانت اعتبار.