تأثير امواج فراصوت در كنترل كرم ساقه‌خوار ذرت Sesamia nonagrioides

ساقه بر مديترانه‌اي ذرت (Sesamia nonagrioides) يكي از آفات مهم در مزارع ذرت و نيشكر استان خوزستان، در منطقه جنوب غرب ايران مي‌باشد. استفاده از امواج فراصوتي براي كنترل فيزيكي آفات داراي اندام شنوايي، مي تواند جايگزيني مناسب براي كنترل شيميايي در برنامه هاي مديريت تلفيقي آفات باشد. در اين مطالعه، تأثير دوركنندگي بسامدها و شكل موج هاي مختلف امواج فراصوتي روي شب پره‌هاي اين آفت در آزمايش هاي انتخاب آزاد مورد ارزيابي قرار گرفت. همچنين در آزمايش هاي غيرآزاد، تأثير امواج فراصوت در بسامد مؤثر، روي برخي ويژگي هاي زيستي مراحل مختلف رشدي اين آفت و الگوي پراكندگي لاروهاي آن، مورد مطالعه قرار گرفت. بسامد 40 كيلو هرتز بيشترين اثر دوركنندگي براي شب پرههاي اين آفت داشت ولي شكل موج تأثير معني داري روي ميزان دوركنندگي نشان نداد. در بسامد 40 كيلوهرتز، طول دوره رشدي لاروي اول تا سوم به صورت معني داري (بين 4.97 تا 8.33 درصد) كاهش يافت. همچنين وزن كليه سنين لاروي اين آفت تحت تأثير امواج فراصوتي كاهش معني داري (بين 3.61 تا 12.66 درصد) را از خود نشان داد. بقاي شب پره هاي نر و ماده به ترتيب 38.88 و 45 درصد كاهش يافت. همچنين بررسي الگوي پراكنش لاروها تحت تأثير امواج فراصوت نشان داد كه لاروها از منبع خروجي امواج فراصوت دوري مي كنند و سعي دارند بيشترين فاصله را از آن داشته باشند. بنابراين، نتايج اين تحقيق دلالت بر توانايي بالقوه اين امواج در مهار جمعيت S. nonagrioides دارد. اگر چه لازم است نتايج اين مطالعه آزمايشگاهي در شرايط مزرعه اي نيز تأييد شود.