تشكل ‏هاي‏ دانشجويي مكان‏ هايي براي تعميق تجربه آزادي؛ تلاشي براي امكان ‏پذيركردن روايتي بديل از تاريخ دانشگاه در ايران

در اين مطالعه تلاش شد تا به ميانجي كاوشي پديدارشناسانه، چارچوبي مفهومي براي ارائه‏ روايتي بديل از تاريخ دانشگاه در ايران فراهم شود. آنها كه تا كنون درباره تاريخ پيدايش و پويش دانشگاه در ايران بررسي كرده ‏اند، هيچ كدام نتوانسته ‎‏اند تاريخ اين نهاد را به مثابه مكاني روايت كنند كه در آن دانشجويان نوعي زيست جمعي متفاوت را تجربه مي‏ كنند. براي پديدارشناس اما، شناخت دانشگاه به مثابه نهادي متمايز فقط به ميانجي شناخت مكان‏ هايي امكان‏ پذير است كه دانشجويان در آنها زندگي متمايزي را تجربه مي‏ كنند. يكي از اين مكان‏ ها و شايد مهم ترينِ آنها تشكل ‏هاي‏ دانشجويي است. براي هر پژوهشگر پديدارشناسي كه به تاريخِ پيدايش و پويش دانشگاه به مثابه نهادي جامعوي و متمايز علاقه دارد، روايتِ تجربه‏ هاي منحصر به فردي كه دانشجويان در تشكل ‏هاي دانشجويي از سر مي ‏گذارنند و به ميانجي آنها به كنشگراني جامعوي تبديل مي‏ شوند، واجد اهميت است. روايت تاريخ دانشگاه از منظر تجربه‏ هاي دانشجويانِ تشكلي روايتي بديل است، چرا كه به مفهوم ‏پردازي دانشگاه به مثابه نهادي متمايز و منحصر به فرد ياري مي ‏رساند. در اين مطالعه براي امكان‏ پذيركردن چنين روايتي نخست تلاش شد تا تشكل‏ هاي‏ دانشجويي از منظري پديدارشناسانه و در نسبت با مفهوم آزادي بررسي شود. در جريان اين كاوش از برخي داده ‏هاي برآمده از مصاحبه‏ هاي عميق با دانشجويان فعال در تشكل ‏هاي دانشجويي بهره گرفته‏ شد. در بخش ديگري تلاش شد تا با اتكا به مفهوم‏ پردازي‏ هاي صورت‏ گرفته، تاريخ دانشگاه چونان تاريخ تشكل‏ هاي دانشجويي روايت شود. اين روايت نمونه ‏اي از روايت ‏هاي ممكني است كه مي‏ توان با اتكا به تجربه‏ هاي دانشجويان تشكلي از دانشگاه ايراني به دست داد.