جايگاه و كاركرد منافع همگاني در نظام بين‌الملل از منظر تحليل سيستمي حقوق بين‌الملل

زمينه و هدف: جامعه‌ي بين‌المللي عرصه‌ي منافع همگاني دولت‌هاست كه از دوجانبه‌گرايي به‌سوي چندجانبه‌گرايي با تأكيد بر ارزش‌هاي مشترك حركت كرده است. براي شكل‌گيري چنين جامعه‌اي ميزاني از هم‌بستگي و تعامل سيستمي لازم است. نظريه سيستم‌ها مجموعه‌اي از احكام درباره‌ي روابط ميان متغيرهايي است كه به‌موجب آن تغيير در متغيرها ملازم يا مقدم بر تغييرِ سايرِ آن‌ها يا تركيبي از آن‌هاست. مقاله‌ي حاضر در پي پاسخ به اين پرسش است كه چگونه مي‌توان از منظر تحليل سيستمي حقوق بين‌الملل، جايگاه و كاركرد منافع همگاني را تبيين نمود؟ هدف از پژوهش حاضر تبيين جايگاه منافع همگاني به‌منظور ايجاد ثبات در نظام بين‌الملل مي‌باشد.روش: پژوهش حاضر به روش تجويزي - دستوري انجام شده است.يافته‌ها و نتايج: يك سيستم در حالت آرماني‌اش مبتني بر روابطي منظم، برنامه‌ريزي‌شده و قابل پيش‌بيني در ميان مجموعه‌اي از هنجارهاست كه به توزيع ارزش‌ها و منافع اعضاي خود مي‌پردازد؛ پيچيدگي سيستم‌هاي حقوقي بين‌المللي، ارزيابي دقيق كاركردشان را دشوار نموده است ولي مي‌توان مواردي چون بازدارندگي، پيش‌گيري و كمك به ثبات در سيستم بين‌الملل را برايشان برشمرد. در چنين وضعيتي ثبات سيستم در گرو همگرايي و وابستگي متقابل اعضا در جهت اهداف كلان سيستم خواهد بود؛ اين امر جز با تعهد نسبت به منافع همگاني كه هم‌راستا با هنجارهاي عام سيستمي باشد، ميسر نخواهد شد. بر اساس اين پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه منافع دولت‌ها چنانچه به‌مثابه خير مشترك عرضه شود، به پشتوانه‌ي ساختار سيستمي مي‌توانند هزينه‌هاي نقض هنجاري را بالا برده و از اين طريق، ثبات نظام بين‌الملل افزايش مي‌يابد.