بررسي مولفه هاي مرتبط با اثربخشي يادگيري همراه در آموزش عالي

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسي ‌مؤلفه‌هاي ‌مرتبط با اثربخشيِ يادگيريِ ‌همراه در آموزش عالي انجام‌شده است. مواد و روش‌ها: روش پژوهش ازنظر هدف، كاربردي و از منظر گردآوري داده‌ها آميخته (كيفي-كمي) از نوع اكتشافي است. جامعه آماري پژوهش شامل؛ كليه دانشجويان مشغول به تحصيل (1068 نفر) در موسسه آموزش عالي مهر البرز (سال تحصيلي 98-99) بوده است كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و فرمول كوكران 282 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. به‌منظور تحقق اهداف پژوهش، ابتدا پيشينۀ تحقيقيِ موجود و مرتبط موردبررسي و بي‌آنكه نظريۀ خاصي مبناي كار قرار داده شود، بامطالعه و تلفيق الگوهاي موجود درزمينۀ مؤلفه‌هاي مرتبط با اثربخشي يادگيريِ همراه از يك‌سو و انتخاب مؤلفه‌هايي كه بيشترِ پژوهشگران به آن‌ها اشاره‌كرده‌اند از سوي ديگر، 15 مؤلفه شناسايي‌شده و بر اساس آن الگوي مفهومي پژوهش بازنمايي گرديد. مؤلفه‌هاي مذكور عبارت‌اند از؛ نگرش دانشجويان به يادگيريِ همراه، قصد تداومِ يادگيري همراه، سواد فناوري اطلاعات و ارتباطات، پشتيباني (مالي، فني، آموزشي و دانشجويي)، انعطاف‌پذيري، تعامل در يادگيريِ همراه، كيفيت محتوي الكترونيكي، دركِ سودمندي يادگيري همراه، سهولت استفاده از يادگيري همراه، استقلال، خودكارآمدي و هنجارهاي ذهني يادگيرنده، وجود زيرساخت و دسترسي به نرم‌افزارها و سخت‌افزارهاي موردنياز براي يادگيري همراه. سپس مؤلفه‌هاي شناسايي‌شده بر اساس ميزان ارتباط معنايي و محتوي در سه مؤلفه كلي‌تر شامل؛ مؤلفه‌هاي مرتبط با فرايند ياددهي- يادگيري، ويژگي‌هاي فردي يادگيرنده و فناوري طبقه‌بندي شدند. در مرحلۀ بعد به‌منظور اعتبارسنجي الگوي مفهومي و بررسي وضعيت موجود در مؤسسه آموزش عالي مهر البرز پرسشنامه‌اي با 60 سؤال بسته پاسخ ساخته و اجرا شد. روايي پرسشنامه با نظر متخصصان، روايي سازه با استفاده از تحليل عاملي و پايايي آن نيز با استفاده از آلفاي‌ كرونباخ 0.97% محاسبه و به تأييد رسيد. بحث و نتيجه گيري: نتايج حاصل از تحليل داده‌ها نشان مي‌دهد: 1. الگوي طراحي‌شده از برازش مطلوبي برخوردار است. 2. از ديدگاه دانشجويان وضعيت موجود كليه مؤلفه‌هاي مرتبط با اثربخشيِ يادگيريِ ‌همراه از ميانگين نظري (2.5) پايين‌تر مي‌باشد. 3؛ و درنهايت دانشجويان اظهار مي‌دارند كه از بين مؤلفه‌هاي شناسايي‌شده، هنجارهاي ذهني يادگيرنده داراي بيشترين اهميت در اثربخشيِ يادگيريِ ‌همراه و وجود زيرساخت مناسب از كمترين اهميت برخوردار است. مجريان و سياست‌گذاران موسسه آموزش عالي مهر البرز (الكترونيكي) قبل از پياده‌سازي نظام يادگيريِ ‌همراه و به هنگام تدوين برنامه راهبردي و عملياتي ضروري است به اهم مؤلفه‌هاي مؤثر برافزايش اثربخشي نظام مذكور نظير؛ قصد تداومِ يادگيري همراه، سواد فناوري اطلاعات و ارتباطات، دركِ سودمندي يادگيري همراه، سهولت استفاده از يادگيريِ ‌همراه و تأمين زيرساخت مناسب جهت پياده‌سازي آن توجه نمايند. در اين راستا پيشنهاد مي‌گردد به‌منظور بهبود مستمر كيفيت و افزايش اثربخشي يادگيريِ ‌همراه، سازوكارهاي عملياتي بر اساس اهم چالش‌هاي شناسايي‌شده طراحي، اجرا و مورد ارزيابي مستمر قرار گيرد.