مطالعه جعبه – قپان هاي نقاشي شده لاكي در دوره اول قاجار

ترازو يا قپان وسيله اي براي اندازه گيري بوده است كه به شيوه سنتي از يك يا دو كفه تشكيل شده است. براي اندازه گيري وزن از وزنه هايي كه بر اساس واحدهاي وزني اعم از مثقال و گرم ساخته مي شوند استفاده مي شده است. ترازو يا قپان يكي از قديمي ترين ابزارهاي اندازه گيري مي باشد. ترازوي قپاني در دوره قاجار از اهميت بسيار زيادي برخوردار بوده و دراندازه و مقياس هاي مختلف و براي كاربردهاي متفاوت استفاده مي شده است. يكي از هنرهاي اين دوران قرار دادن قپان درجعبه هاي لاكي منقوش مي باشد. پنج جعبه- قپان نقاشي شده لاكي دردوره قاجار درحراج بونامز انگلستان موضوع اين پژوهش است. مطالعه و شناخت اين جعبه- ترازوهاي نقاشي شده بر پايه گزارش هاي پراكنده اين پرسش ها را مطرح مي كند: كاربرد اين ترازو هاي قپاني با جعبه هاي منقوش شده لاكي چه بود؟ اين جعبه ها داراي چه نقوشي مي باشد؟ هدف از اين پژوهش مطالعه و معرفي اين جعبه – ترازوهاي قپاني است كه تاكنون درپژوهش هاي داخلي و خارجي به آنها اشاره اي نشده است. روش اين پژوهش توصيفي- تحليلي بوده و شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي است. درجستجوي رسيدن به پاسخ مشخص مي شود: وزنه و اندازه گيري درجعبه- قپان ها به صورت جعبه، شاخه اي از علم اندازه و وزن كردن اجسام مختلف است كه براي سهولت در استفاده در اندازه كوچك و درجعبه قرار داده شده و براي زيبايي اطراف و درو داخل آن با موضوعات متنوع نقاشي شده است. كيفيت تصاوير اين نقاشي ها با موضوعاتي مانند فتحعلي شاه و فرزندان و منقوش بودن كل جعبه نشان از اين امر دارد كه براي استفاده عادي نبوده و براي استفاده كاربردي در دربار بوده است.