بررسي و تحليل كنش‌هاي گفتاري منطق‌الطير عطار در پيشبرد روايت با تأكيد بر نظريه‌ي جان آر سرل

كنش گفتاري يا كارگفت از نظريات زبان شناسي و فلسفي كاربردشناسي زبان به شمار مي آيد. در اين نظريه ، كاربرد افعال در ساختار گفت‌وگويي با توجه به موقعيت كلام و ارتباط هاي اجتماعي بررسي و واكاوي مي‌شود. روايت منطق الطير نيز با توجه به اينكه متن داستاني شاخصي در زمينه ي گفتمان روايي است، بر پايه ي گفت‌وگوها پيش رفته و روايت آن در پيوند با ساختار معنايي افعال و جملات گفت‌وگويي، با كنش ‌گفتاري تلاقي مي يابد و در ساختار نظام‌دهنده ي داستان يا روايت كلي آن بررسي مي شود، چنان كه معناي افعال در كنش ‌گفتاري و در مسير القاي مفهومي خاص در هنگام كاركرد فعل بازيابي مي گردد. هدف پژوهش حاضر، تحليل افعال و بافت موقعيتي پاره گفتارهاي منطق الطير با توجه به شاخصه هاي نظريه‌ي كنش ‌گفتاري است و در پي پاسخ دادن به اين پرسش است كه گفت‌وگوهاي هدهد و پرندگان قابليت بررسي بر پايه ي پنج گونه كنش‌ گفتاري دارد يا خير. اين پژوهش به روش تحليلي و آماري، كنش ‌گفتاري افعال را در پيشبرد گفتمان روايي منطق الطير و با توجه به بررسي پنج گونه كنش ‌گفتاري «گفت‌وگوهاي هدهد و پرندگان» مطرح مي كند و نشان مي دهد كه نوع كنش‌ گفتاري اظهاري (توصيفي) در گفت‌وگوهاي مذكور، كاركرد اجرايي بيشتري داشته و ديگر كنش هاي گفتاري موردبحث در سايه ي اين گونه تحقق يافته اند؛ هرچند كنش عاطفي پرندگان و كنش ترغيبي افعال هدهد نيز درجهت گفتمان روايي و بافت موقعيتي ساختار جملات نقش برجسته اي داشته اند.