«دوك همت» در دستان عنكبوت دورگه: پذيرش خلاق پروين اعتصامي از شعر والت ويتمن

پروين اعتصامي (۱۲۸۵ـ ۱۳۲۰)، شاعر نامدار معاصر، در شعرهايش از منابع متعددي بهره برده‌است؛ اما نكته جالب توجه اين است كه او در تمام اين برداشت‌هاي ادبي، اشعار خود را كاملاً از آثار پيشين متمايز مي‌كند. پروين عناصري را كه از آثار ديگران وام گرفته است‌ هنرمندانه با عناصر شعر خود و سنت ادبي فارسي درمي‌آميزد و آن را از آن خود مي‌كند؛ به گونه‌اي كه در برخي از موارد، رديابي منابع پيشين بسيار دشوار است. همان‌طور كه يوسف اعتصام‌الملك با ترجمه آثار از زبان‌هاي بيگانه به فارسي تلاش مي‌كرد تا عناصر فرهنگي و ادبي ديگر فرهنگ‌ها را در دل فرهنگ ايراني و زبان فارسي بومي‌سازي كند، دخترش نيز با پذيرش خلاق ادبيات جهان، در همين مسير قدم ‌برمي داشت. پژوهش پيش‌ رو با تمركز بر شعر «جولاي خدا»، سروده پروين و شعر «عنكبوتي ساكت و صبور»، سروده والت ويتمن، شاعر نامور آمريكايي، زواياي پنهان پذيرش خلاق پروين از ويتمن را آشكار مي‌كند و با پيشنهادهايي درباره بازخواني رابطه سنت و نوآوري و همچنين رابطه شعر معاصر فارسي و ادبيات جهان، به پايان مي‌رسد.