بررسي بين رشته اي گزيده متون كلاسيك فارسي بر اساس روان‌شناسي انسان‌ گرايانه آبراهام مزلو

مقايسه و تطبيق، اگرچه به مثابه كنشي انساني و اجتماعي، مقوله اي ديرپاست؛ اما در حوزه مطالعات ادبي، از سده نوزدهم ميلادي، خود را در قامت يك رويكردِ جديد ادبي؛ يعني «ادبيّات تطبيقي» بازنماياند. جستار پيشِ رو، بر آن است تا با درنظرداشت رويكردهاي نوين ادبيّات تطبيقي، به ويژه سويه ميان رشته اي آن، به نمودها و نمونه هاي ادبي نظريه «سلسله مراتب نيازهاي آبراهام مزلو» در چند اثر برگزيده كلاسيك، همچون فرج بعد از شده، كليله و دمنه، قابوسنامه، تاريخ بيهقي، غزليات حافظ، و...  بپردازد و با بازجستي روان‌ شناختي - ادبي، افزون بر آشكاركردن كارآمدي اين دو حوزه، دريچه هايي تازه را بر پژوهش هاي آتي بگشايد. پژوهش گوياي اين واقعيت است كه آنچه مزلو با نگرشي انگيزه شناختي، در چهارچوب هرم نيازهاي خود مطرح كرده‏ است، پيش از اين به گونه اي هوشمندانه در متون ادبي ما، چه در قالب چهارچوب هاي نظري و چه در فرم هاي روايتي مطرح شده است. نوشتار حاضر، نخستين پژوهشي است كه با مبنا قراردادن هرم نيازهاي هشتگانه مزلو، به تطبيق و تحليل آراي مزلو با روايت - گزاره هاي ادب فارسي پرداخته‏ و درنهايت، به دو نتيجه كلّي: الف. اثبات كارايي يك نظريه روان‌شناختي در پيوند با متون ادبي و ب. درك بهتر ارزشمنديِ متون ادبي در نمودبخشي به مفاهيم انتزاعي - ذهني، دست يافته است.