پهنه‌بندي استعداد اقليمي براي كشت زعفران در استان كرمان به روش تحليل سلسله مراتبي

كاشت زعفران (Crocus sativus L) به عنوان ارزشمندترين گياه و گران‌ترين ادويه موجود در دنيا ، به دليل كارايي بيشتر مصرف آب در مناطق نيمه‌خشك از اهميت زيادي برخوردار است. استفاده از سيستم‌هاي اطلاعات جغرافيايي با در نظرگيري هم‌زمان عوامل مختلف مؤثر بر رشد زعفران بهترين و كم‌هزينه‌ترين روش جهت شناسايي مناطق مستعد كاشت زعفران است. پژوهش حاضر طي سال هاي 1396 الي 1398 به منظور پهنه‌بندي و شناسايي مناطق مستعد كاشت زعفران در استان كرمان انجام گرديد. براي اين پژوهش از داده‌هاي روزانه 13 ايستگاه سينوپتيك در طي سال هاي 1377 تا 1397 استفاده شد پس از بررسي همگني داده‌ها اقدام به تهيه لايه‌هاي اطلاعاتي در سامانه اطلاعات جغرافيايي گرديد. لايه‌هاي مورد مطالعه شامل ارتفاع، شيب، يخبندان، بارندگي، دماهاي بيشينه و كمينه مطلق و احتمال وقوع دماي كمتر از پنج درجه در آبان ماه بوده كه براي هر ايستگاه محاسبه و نقشه تغييرات آن ترسيم گرديد. نقشه شيب نيز از مدل رقومي ارتفاع استخراج گرديد. پس از وزن‌‎دهي لايه‌هاي فوق با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي نقشه پهنه‌بندي نهايي در محيط ARC-GIS تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه مناطق جنوبي و شرق استان مناسب كاشت زعفران نمي‌باشند بلكه مناطق مستعد كشت زعفران متمركز بر بخش‌هاي كوهپايه‌اي شهرستان‌هاي بافت، بردسير، زرند و شهربابك مي‌باشد. بر اساس نتايج به‌دست آمده شهرستان‌هاي كهنوج، منوجان، جنوب شهرستان جيرفت، شرق شهرستان بم و جنوب شهرستان بافت جزء مناطق نامناسب بوده كه حدود 59 درصد مساحت استان را تشكيل مي‌دهند. همچنين 15 درصد مساحت استان در پهنه متوسط و 16 درصد در پهنه مناسب طبقه‌بندي شدند. مناطق بسيارمناسب نيز حدود 10 درصد از سطح كل استان را شامل مي‌شوند.