راهبردهاي بهسازي رودخانه‌هاي شهري فصلي در برابر مخاطرات محيطي با رويكرد تاب‌آوري اكولوژيك

در دنياي در حال تغيير امروز، تاب‎آوري پاسخي به شرايط عبور از بحران در برابر مخاطرات محيطي است. رودخانه‏‎هاي شهري فصلي يكي از عوامل ايجاد مخاطرات محيطي در شهرها هستند كه هويت متغيري در زمان خشكسالي و سيلابي دارند. آنها غالباً به كانال‌هايي جهت مهار سيلاب تبديل شده‌اند و هويت اكولوژيك خود را ازدست‌داده‌اند. پژوهش درخصوص چگونگي تأثير رويكرد تاب‎آوري جهت حفظ اكوسيستم رودخانه‏‎هاي فصليِ شهري در برابر مخاطرات محيطي، بهترين راهبرد جهت تاب‎آوري منظر رودخانه‏‎هاي شهري فصلي و چگونگي راهكارها جهت تحقق اين راهبرد، پاسخي به شرايط عبور از اين بحران است. در اين پژوهش در رويكرد تاب‎آوري، حوزۀ اكولوژي موردتحليل و نقد قرار گرفته است تا رودخانه‏‎هاي شهري بنابر ساختار اكولوژيك خود حفظ شوند. براساس مرورادبيات تحقيق در دو حوزۀ تاب‎آوري و اكولوژي، اصول و مؤلفه‌هايي به‌دست آمده كه به روش قياسي-استنتاجي موردنقد و تحليل قرار گرفته‌اند. در نتيجه بهترين راهبردِ كلان جهت تاب‎آوري اكولوژيك رودخانه‏‎هاي شهري فصلي، بهسازي رودخانه مبتني‌بر فرايند با توجه به ساختار اكولوژيكِ اكوسيستم رودخانه است كه به‌واسطۀ راهبردهايِ خُرد امكان‌پذير مي‎گردد. شناخت دلايل اصلي تخريب يا تغييراكوسيستم، تعيين فرايندهاي فيزيكي و شيميايي و بيولوژيكي، مديريت پايدار آبخيزداري، افزايش انعطاف‌پذيري اكوسيستم رودخانه در مواجهه با مخاطرات محيطي آينده، جلوگيري از تداخل انساني درفرايندهاي طبيعي و ايجاد تعادل جديد بين نيازهاي اقتصادي-اجتماعي از آن جمله هستند. دست‌آورد نهايي اين پژوهش، تدوين راهكارهايي جهت ايجاد تنوع در گونه‌هاي گياهي و جانوري در بستر رودخانه، ايجاد مدولاريتي در پهروهاي اكولوژيكيِ اكوسيستم رودخانه، بهسازي سرويس‌هاي اكوسيستم رودخانه، تحديد و كنترل متغيرهاي اكولوژيكي رودخانه، انطباق بهسازي رودخانه با متغيرهاي كليدي با اثرگذاري تدريجي و آهسته، تدوين قوانين مبتني‌بر عدم تداخل انساني در ساختار اكوسيستم رودخانه، ايجاد آگاهي فرهنگي در همين زمينه با استفاده از سرمايه‌هاي اجتماعي و نوآوري اكولوژيكي در ايجاد شرايط پايدار پس از بحران و اختلالات است.