استراتژي هاي تنوع بخشي فعاليت‌هاي اقتصادي نواحي روستايي در معرض خشكسالي(مطالعه موردي: شهرستان چناران)

در ايران خشكسالي عامل اصلي شكل‌گيري بحران آب است. از سوي ديگر بررسي ساختار اقتصادي نواحي روستايي كشور نشان مي‌دهد كشاورزي محور اساسي تأمين معيشت و تنها ركن اقتصاد روستا محسوب مي‌شود هرچند چنين ساختاري در گذشته با توجه به اقتصاد بسته و ويژگي‌هاي روستا و روستائيان قابليّت دوام داشت ولي با بروز ناپايداري در زمينه‌هاي مختلف ازجمله بروز خشكسالي مشكل بتواند آسيب‌پذيري خانوارهاي كشاورز روستايي را در برابر تكانه‌هاي بيروني كاهش دهد. بر اين اساس مطالعه حاضر به شناسايي استراتژي‌هاي تنوع بخشي فعاليت‌هاي اقتصادي در نواحي روستايي در معرض خشكسالي مي‌پردازد. روش تحقيق از نظر ساختار، توصيفي- تحليلي و از نظر ماهيت، كاربردي است. جامعه آماري 133 آبادي داراي بيش از 20 خانوار بوده است كه بر اساس فرمول تعيين حجم نمونه 15 آبادي به عنوان نمونه انتخاب و ابزار پژوهش به كمك 46 خبره محلي تكميل گرديد. تجزيه و تحليل داده‌ها به كمك دو ابزار مديريت استراتژيك SWOT-QSPM انجام شد. بر اساس مطالعات اكتشافي، 19 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزيت و 27 نقطه ضعف و تهديد به عنوان محدوديت پيش روي تنوع بخشي فعاليت‌هاي اقتصادي نواحي روستايي در معرض خشكسالي، شناسايي گرديد. نتايج نشان داد؛ با توجه به امتيازات بدست آمده از ماتريس IFE=2.99 و EFE= 3.24 به‌منظور تنوع بخشي فعاليت‌هاي اقتصادي نواحي روستايي در معرض خشكسالي، راهبردهاي تهاجمي(حداكثر/حداكثر) بهينه است. بر اساس ماتريس QSPM راهبرد «تلاش جهت توسعه و گسترش فعاليت‌هاي بخش صنعت (صنايع كوچك تبديلي و تكميلي) با تكيه بر مواد خام كشاورزي و دامي در روستا» در اولويت قرار دارد. با توجه به اينكه تنوع فعاليت‌هاي اقتصادي پايداري معيشت را در نواحي روستايي درپي دارد، سياستمداران و برنامه ريزان حوزه روستايي مي‌توانند با اتخاذ راهبردهاي مناسب با هر منطقه «تنوع بخشي فعاليت‌ها» خصوصاً در بخش غيرزراعي را تسريع بخشند.