بررسي سبك شناسانۀ جلد نخست از كتاب تاريخ منظوم ايران (شاهكار) از رحيم معيني كرمانشاهي

زمينه و هدف: رحيم معيني كرمانشاهي در سال ۱۳۷۸ اولين جلد تاريخ منظوم ايران (شاهكار) را منتشر كرد. اين اثر شامل ۸۵۸۵۱ بيت است. شاهكار در قالب مثنوي و به وزن شاهنامه سروده شده است. از منظر مطالعات پيرامتني، نام شاهكار با شاهنامه پيوند دارد. معيني مقدّمه اي به نثر نوشته كه در آن به شاهنامه فردوسي اشاره كرده است كه در حوزه پيوندهاي پيرامتني با شاهنامه قرار ميگيرد. اين اثر در سبك از شاهنامه تأثير پذيرفته است، امّا محتواي آن با شاهنامه متفاوت است. شاهكار معيني كرمانشاهي تداوم و گسترش شاهنامه فردوسي از پايان است، چون شاهنامه با حمله اعراب و فروپاشي ساسانيان تمام ميشود و شاهكار از حمله اعراب و فروپاشي ساسانيان آغاز ميشود و تا اواخر حكومت قاجاريه ادامه دارد. هدف اين پژوهش بررسي سبك شناسي جلد نخست اين اثر در سه سطح زباني، ادبي و فكري است. روش مطالعه: اين پژوهش به شيوۀ توصيفي تحليلي انجام گرفته و روش گردآوري اطلاعات در آن، كتابخانه اي است. يافته ها: موفقترين سطح سبك‌شناسي در جلد نخست از منظومۀ شاهكار، سطح فكري آن است كه با مضاميني مانند وطن‌پرستي، ايران‌دوستي، و انتقاد از دنياپرستان دين‌فروش همراه است. خواندن اين مجموعه براي هر ايراني هم لازم و هم شيرين است. باوجوداين اشكالات زباني و ادبي در آن، سطح اثر را تا حدودي تنزل داده است. نتيجه گيري: ورود لغات عاميانه و محاورۀ فارسي در كنار كلمات كهن، اين اثر را دچار ناهماهنگي زننده اي در برخي ابيات و عبارات ساخته است. فنون بلاغي اندك و غالباً تكراري است. زبان اثر ساده است و مختصات دستور زبان كهن فارسي در آن اندك است.