تحليل انتقادي ساختار و محتواي فرهنگ نظامي پژوهي

زمينه و هدف: با وجود نمايه هاي شبكه اي كه دسترسي به پژوهشهاي مورد نياز را تسريع و تسهيل كرده، همچنان كتابهاي مقاله پژوهي محل مراجعۀ پژوهندگان است و چنانچه موضوع چنين كتابي تحقيق پيرامون نظامي گنجوي باشد، كه جايگاهي ارزشمند در ادبيات ايران و جهان دارد، اهميت آن دوچندان خواهد بود. هدف از اين جستار تحليل انتقادي كتاب فرهنگ نظامي‌پژوهي، نوشتۀ زينب نوروزي (1391) و تبيين محاسن و معايب آن در سطوح ساختاري و محتوايي و نيز پيشنهاداتي براي اصلاح آن در چاپهاي بعدي است. روش مطالعه: رويكرد نظري اين پژوهش مطالعات فرانقدي يعني نقدِ آثار انتقادي است. داده هاي مورد نياز اين تحقيق ازطريق كندوكاو در منابع كتابخانه اي تأمين شده و سپس اين داده ها با روش توصيفي - تحليلي واكاوي شده اند. در مسير تحقيق، بسته به موضوعات فرعي، دامنۀ مطالعات ابعاد ساختاري و محتوايي كتاب را پوشش داده است. يافته ها: مجموع يافته هاي تحقيق در دو گروه ‌محاسن و معايب اثر قابل توصيف است. اهميت موضوع منتخب، بازۀ زماني معلوم تحقيق، وصف مضامين و منابع اصلي هر مقاله، نقد مقالات از منظر ساختاري و محتوايي، يادكرد از پژوهشهاي متأثّر از هر مقاله، طبقه بندي موضوعي مقالات و زيرمجموعه هاي آنها، ارائۀ تحليلهاي آماري و درج نمايه هاي چندگانه جزو محسنات اين كتاب است. از سوي ديگر، عدم استقصاي تام درمورد مقالات بازۀ تحقيق و چاپ مجدّد آنها، خطا در نتايج تحليلهاي آماري، خطا در رعايت توالي زماني مقالات و الگوي مناسب براي درج سال نشر، عدم دقّت در ثبت عنوان دقيق مقالات و نام نويسندگان و نشاني دقيق مقاله ها از كاستيهاي آن است. نتيجه گيري: فرهنگ نظامي پژوهي اثري ارزشمند با محسنات متعدّد است كه با رفع عيوب ساختاري و محتوايي آن در چاپهاي بعدي، ميتوان بر ارزش علمي آن افزود.