قلمرو عقل در تشخيص مصاديق عدالت

حسن عدالت و قبح ظلم از احكام عقل عملي است كه به دليل اشتمال بر حفظ نوع و مصالح عامه، از قضاياي عقلايي نيز محسوب مي‌شود. بين حكم عقل و حكم شرع ملازمه وجود دارد. معيار قضيه اولي بودن، آن است كه با تصور دو طرف قضيه، حكم صادر شود كه اين مسئله در مورد قضيه مذكور صادق است. در قضاياي اولي، بحث از مطابقت با نفس الامر و واقع و يقين مطرح است. اما در قضاياي عقلايي و آراء محموده، بحث از تطابق با آراء عقلا مورد نظر است. بنابراين مصاديق عدالت و ظلم بايد بر اساس حق، يقين و قطع از طرف عقل تشخيص داده شود. هرگاه عقل با ادراك تام و كامل، مصلحت يا مفسده بدون مزاحم را در تشخيص مصداق عدل و ظلم كشف كرد، نظر او معتبر است.