بهينه‌سازي چند‌هدفه شبكه تامين فرآورده‌هاي خوني به منظور حداقل‌سازي زمان ارسال و ميزان تقاضاي برآورد نشده بيمارستاني

مقدمه: با توجه به اهميت خون به عنوان يك عنصر حياتي در سيستم سلامت، در اين پژوهش، زنجيره تامين خون در سه سطح اهداكنندگان، بانك‌ها (مراكز خون) و بيمارستان‌ها در قالب يك مدل چندهدفه به منظور حداقل سازي مجموع هزينه‌ها، حداقل‌سازي زمان كلي ارسال واحدهاي خوني و حداقل سازي ميزان تقاضاي برآورد نشده بيمارستان ها در هر دوره، مدل سازي شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي، از نظر روش توصيفي و از نوع كمي است. داده هاي مورد نياز براي پياده‌سازي مساله واقعي در سال 1400 با مراجعه به دفتر منطقه اي سازمان انتقال خون استان تهران و با همكاري سيستم نگاره گردآوري شده است. با توجه به ماهيت Np-hard مساله، مدل پيشنهادي با استفاده از سه الگوريتم ژنتيك، NSGAII و MOPSO در نرم افزار گمز حل شده است.يافته‌ها: در مدل پيشنهادي، تطابق گروه هاي خوني در تامبن تقاضا، سيستم صف، تخصيص گروه هاي خوني در آزمايشگاه ها و بانك‌هاي خون، هدر رفت خون در آزمايشگاه، انتقال محصولات بين مراكز تقاضا و نيز پارامترهاي حساس و تعيين كننده اي مدل مانند؛ پارامتر تقاضا، اهداي خون و زمان حمل محصولات خوني بين اجزاي شبكه، به صورت غيرقطعي در نظر گرفته شده است. يافته‌ها نشان مي دهند كه در اجراي مسائل 3، 7، 10 و 12 براي شاخص كيفيت الگوريتم MOPSO داراي عملكرد مناسب‌تري است، اما به طور كلي و بر اساس دفعات اجرا و همچنين ميانگين آنها، الگوريتم NSGA-II عملكرد بهتري دارد.نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج، مدل ارائه شده منجر به كاهش مجموع هزينه ها، زمان كلي ارسال واحدهاي خوني و ميزان تقاضاي برآورد نشده بيمارستان‌ها مي شود.