ارزيابي ژنوتيپ‌هاي مختلف چغندر قند (.Beta vulgaris L) از لحاظ خصوصيات بيوشيميايي و آنتي اكسيدانت تحت شرايط نرمال و تنش كم‌آبي

با هدف ارزيابي ژنوتيپ هاي مختلف چغندرقند ازلحاظ خصوصيات بيوشيميايي و آنتي‌اكسيداني، 18 رقم تجاري داخل و خارجي تحت شرايط نرمال و تنش كم آبي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي مياندوآب در دو سال زراعي 97 - 1396 مورد ارزيابي قرار گرفتند. طرح آزمايشي مورداستفاده اسپليت‌پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي بود كه در سه تكرار اجرا شد. در اين مطالعه دور آبياري در دو سطح (نرمال برحسب 90 ميلي‌متر تبخير و تنش خشكي بعد از مرحله 10 برگي چغندرقند بر اساس 200 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) در كرت‌هاي اصلي و 18 رقم چغندرقند به كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. در اين مطالعه صفات عملكرد ريشه، درصد استحصال قند، گاياكول پراكسيداز، پلي فنل اكسيداز، سوپراكسيد ديسموتاز و پرولين اندازه‌گيري شدند، نتايج نشان داد تنش كم آبي در مقايسه با شرايط آبياري نرمال عملكرد ريشه را 17.38 درصد كاهش داد، درحالي‌كه محتوي گايكول پراكسيداز، پلي فنل اكسيداز، سوپراكسيد ديسموتاز و پرولين تحت شرايط كم آبي به ترتيب 118.86، 82.1، 103.61 و 113.92 درصد در مقايسه با شرايط آبياري نرمال افزايش نشان داد. ميانگين ژنوتيپ ها ازنظر عملكرد ريشه نشان داد ژنوتيپ شماره 10 با متوسط 85.77 تن در هكتار در شرايط آبياري نرمال و 72.14 تن در هكتار در شرايط تنش كم‌آبي بالاترين عملكرد ريشه را به خود اختصاص داد. تحت شرايط آبياري نرمال بالاترين مقدار فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز، پلي فنل اكسيداز، سوپر اكسيد ديسموتاز و محتوي پرولين به ترتيب به ژنوتيپ هاي 21، 15، 4 و 13 اختصاص داشت. درحالي‌كه تحت شرايط تنش كم‌آبي بالاترين مقدار صفات مذكور به ترتيب در ارقام 10، 20، 19 و 3 ثبت شد. بر اساس نتايج تجزيه رگرسيون در شرايط آبياري نرمال صفات درصد استحصال قند و پرولين با تبين 80 درصد و در شرايط تنش كم‌آبي محتوي پرولين، گاياكول پراكسيداز و سوپراكسيد ديسموتاز با تبيين 66.3 درصد از تغييرات عملكرد ريشه به‌عنوان مؤثرترين صفات بر عملكرد ريشه شناسايي شدند.