ارزيابي لاين‌هاي اميدبخش غله جديد تريتي‌پايرم اوليه براي صفات فيزيولوژيك و عناصر معدني در مراحل رشد گياهچه اي تحت شرايط تنش شوري

تريتي‌پايروم سومين غله جديد دست‌ساز بشر و متحمل به شوري است و تا مرحله رهاسازي به عنوان رقم تجاري نياز به بررسي‌هاي تكميلي دارد كه اين تحقيق در راستاي اين نياز انجام شد. به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف شوري بر لاين‌هاي تريتي‌پايرم و گندم آزمايشي بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. فاكتور اول شامل 13 لاين تريتي‌پايروم، گندم الوند و قدس و فاكتور دوم سطوح مختلف شوري (صفر، 80، 160 و 240 ميلي‌مولار كلريد‌سديم) بود. اندازه‌گيري عناصر سديم و پتاسيم برگ و ريشه يك‌ماه پس از اعمال تنش شوري انجام و ميزان پرولين، پروتئين محلول برگي و قندهاي محلول برگي نيز اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش شوري، ميزان پتاسيم ريشه كاهش ولي ميزان سديم ريشه و برگ افزايش يافت. ميزان پرولين و قندهاي محلول برگي نيز با افزايش غلظت نمك افزايش يافتند. در تنش 240 ميلي مولار، بيشترين ميزان پتاسيم برگ مربوط به لاين‌هاي Ka/b و La(4B/4D)*b و كمترين مقدار آن مربوط به لاين‌هاي‌ Az/b، F3(Cr/b)(Ka/b) و رقم قدس بود. بيشترين نسبت پتاسيم به سديم برگ مربوط به لاين‌هاي F3(Cr/b)(Ma/b)، La(4B/4D)*b و St/b بود و لذا اين لاين‌ها نسبت به شرايط تنش شوري تحمل بيشتري دارند. بيشترين ميزان وراثت پذيري عمومي در شرايط نرمال متعلق به صفت پرولين و در شرايط تنش متعلق به قند محلول برگي بود. ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي با استفاده از تجزيه خوشه‌اي در شرايط بدون تنش 3 و در شرايط تنش 4 گروه را تشكيل دادند. با توجه به نتايج حاصله مي‌توان از تلاقي ژنوتيپ-هاي با حداكثر اختلاف ژنتيكي، جهت دورگ‌گيري استفاده نمود.