بررسي شاخص‌هاي فتوسنتزي و بيوشيميايي كلزا در پاسخ به نانواكسيد موليبدن و رژيم‌هاي مختلف كم‌آبياري

به‌منظور بررسي اثر نانواكسيد موليبدن بر شاخص‌‌هاي فتوسنتزي، صفات بيوشيميايي و عملكرد كلزاي پاييزه تحت تنش‌خشكي انتهاي فصل، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 98-1397 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه محقق اردبيلي اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل آبياري (آبياري كامل و قطع آبياري از مرحله گلدهي تا انتهاي فصل) به‌عنوان كرت اصلي و محلول‌پاشي با نانو‌اكسيد موليبدن (صفر (شاهد)، 25 و 50 ميلي‌گرم در ليتر) به‌عنوان كرت فرعي بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي موجب كاهش معني‌دار ميزان رنگريزه‌هاي فتوسنتزي، فلورسانس بيشينه (Fm)، فلورسانس متغير (Fv)، حداكثر كارايي كوانتومي فتوسيستم II (Fv/Fm) و عملكرد دانه و افزايش فلورسانس كمينه (F0) گرديد. كاربرد 25 ميلي‌گرم در ليتر نانواكسيد موليبدن سبب شد تا ميزان كلروفيل a، b، كلروفيل كل و كاروتنوئيد‌ به‌ترتيب 25.81، 24.88، 25.57 و 17.67 درصد نسبت به شاهد 1فزايش يابد. نانواكسيد موليبدن از طريق كاهش 11.37 درصدي F0 و افزايش Fv (7.22 درصدي)، موجب بهبود حداكثر كارايي كوانتومي فتوسيستم II و عملكرد دانه در شرايط آبياري كامل و تنش خشكي شد. بيشترين فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز و پراكسيداز با كاربرد 25 ميلي‌گرم در ليتر نانواكسيد موليبدن حاصل‌ شد كه به‌طور معني‌داري بيشتر از شاهد بود. در شرايط تنش‌خشكي، محتواي پرولين بوته‌هاي محلول‌پاشي شده با غلظت‌هاي 25 و 50 ميلي‌گرم در ليتر نانواكسيد موليبدن به‌طور معني‌داري بيشتر از شاهد بود. به‌طور كلي، اگرچه محلول‌پاشي بوته‌هاي كلزا با غلظت‌هاي مختلف‌ نانواكسيد موليبدن در كاهش خسارات ناشي از تنش‌خشكي انتهاي فصل تأثير مثبت و معني‌داري داشتند، ولـي بيشـترين افزايش در صفات فتوسنتزي، و بيوشيميايي در تيمــار 25 ميلي‌گرم در ليتر نانواكسيد موليبدن حاصل شد.