ارزيابي عملكرد و شاخص‏هاي تحمل به تنش خشكي اكوتيپ هاي جغجغك (Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert)

جغجغك (Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert)، گياهي يك ساله از تيره ميخكيان است كه به دليل داشتن تري‏ترپنوئيدهاي ساپونيني پتانسيل زيادي براي توليد محصولات دارويي دارد. اين آزمايش به‌منظور ارزيابي تحمل به تنش خشكي اكوتيپ هاي جغجغك به‌صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام پذيرفت. كرت هاي اصلي شامل سه تيمار عدم تنش، تنش ملايم و تنش شديد (به ترتيب دور آبياري 7، 10 و 14 روز) بود و كرت‌هاي فرعي به هشت اكوتيپ جغجغك بومي شمال غرب كشور اختصاص داده شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر رژيم آبياري، اكوتيپ و اثر متقابل آن‌ها بر عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت و شاخص‌هاي تحمل معني‏دار بود. ازنظر شاخص پايداري عملكرد، شاخص تحمل به خشكي، ميانگين هارمونيك، ميانگين هندسي و ميانگين بهره وري عملكرد، كمترين مقدار در تنش ملايم و شديد به ترتيب به اكوتيپ هاي 7 و 1 مربوط شد و بيشترين مقدار اين شاخص ها در هر دو شرايط به اكوتيپ 6 مربوط شد. برآورد شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده‌آل (SIIG) و شاخص فاصله چند متغيره از ژنوتيپ ايده‌آل (MGIDI) براي اكوتيپ‌هاي مختلف بر اساس كليه شاخص‌هاي تحمل نشان داد كه اكوتيپ 6 با داشتن بيشترين مقدار SIIG و كمترين مقدار MGIDI در هر دو شرايط تنش، متحمل‌ترين اكوتيپ بود و اكوتيپ‌هاي 4 و 3 در تنش ملايم و اكوتيپ‌ 3 در تنش شديد در رتبه بعدي قرار داشتند. در شرايط تنش ملايم اكوتيپ‌‌هاي 7 و 8 و در شرايط تنش شديد اكوتيپ‌‌هاي 1 و 7 با داشتن كمترين مقدار SIIG و بيشترين مقدار MGIDI حساسيت بالايي به تنش خشكي نشان دادند.