نقد و بررسي گزارش سبط ‌بن‌جوزي درباره امام حسن عسكري(ع) با تأكيد بر دو كتاب مرآة الزمان و تذكرة الخواص

سبط‌بن‌جوزي، از جمله تاريخ‌نگاران اهل‌سنّت است كه به زندگي امامان(ع)توجه كرده است. گزارش او از زندگي امام حسن عسكري(ع)، برخلاف ديگر امامان، به دلايل مختلف از جمله كمبود گزاره‌هاي تاريخي اندك است. البته شايد برخي مسائل مانند جايگاه خانداني و نيز انديشه‌هاي مذهبي، در ارائه مطالب او تأثير داشته است. اين پژوهش، بر آن است تا نگاهي نقادانه به گزارش سبط‌بن‌جوزي از زندگاني امام عسكري(ع) داشته و با كشف مصادر سبط، و بررسي سندي و دلالي و محتوايي آنها، به اين پرسش پاسخ دهد كه وي به كدام گزارش‌ها توجه بيشتري داشته و آنها را چگونه در آثار خود آورده است؟ نتيجه بررسي نشان مي‌دهد كه وي در بازتاب اطلاعات مربوط به امام حسن عسكري(ع)، از وصف همراه با شيوه‌ اختصار و گزينش بدون تحليل بهره برده است؛ به اين معنا كه ابتدا به نام و نسب امام، و سپس به تاريخ و مكان ولادت و نيز تاريخ و مكان وفات آن حضرت، مدت عمر و همچنين نام مادر ايشان پرداخته و پس ‌از آن، به‌اختصار و در حدّ اشاره، فضيلت حضرت را يادآوري نموده است. روايتِ حديث، ديگر موضوعي است كه سبط توجه اندكي بدان داشته و نمونه‌اي از مسانيد امام را نقل كرده است.