عنوان مقاله :
گونه شناسي خوبي اخلاقي در نظريۀ تناسب وجودي
پديد آورندگان :
مبيني ، محمد علي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي - پژوهشكده فلسفه و كلام اسلامي
كليدواژه :
معناشناسي خوبي , خوبي اخلاقي , نظريۀ تناسب وجودي , استقلال اخلاق
چكيده فارسي :
تاكنون تبيينهاي مختلفي از خوبي اخلاقي به عمل آمده است. در برخي از اين تبيينها خوبي اخلاقي تافتۀ جدابافته از خوبيهاي ديگر نيست و قابل فروكاهش به خوبي غير اخلاقي است. در مقابل، برخي ديگر از تبيينها براي خوبي اخلاقي جايگاهي مستقل قائلند. هركدام از اين نگاههاي استقلالي و غير استقلالي خود به شاخههاي مختلفي تقسيم شدهاند. اكنون سؤال اين است كه خوبي اخلاقي در نظريۀ تناسب وجودي چگونه تبيين ميشود. مدعاي اساسي در نظريۀ تناسب وجودي اين است كه همۀ ارزشهاي اخلاقي از تناسب وجودي برميخيزند. نويسنده اين نظريه را در آثار ديگر توضيح داده است. در اين مقاله با روش تحليلي، ابتدا معناشناسي خوبي، به طور عام و گام به گام صورت گرفته و درنهايت معناي خوبي اخلاقي به طور خاص مشخص گرديده است. نتيجۀ به دستآمده اين است كه خوبي مفهومي فلسفي است كه از نسبتسنجي ميان برخي امور بهدست ميآيد. اين مفهوم فلسفي شامل برخي عناصر معنايي مشترك و برخي عناصر معنايي خاص است. دو عنصر معنايي مشترك در همۀ اقسام خوبي، «تأييد» و «تناسب» است. آن چيزي كه اقسام خوبي را از يكديگر جدا ميكند، عنصر معنايي خاص است كه نقش كليدي در معناي هر قسم از خوبي ايفا ميكند. عنصر معنايي خاص در خوبي اخلاقي، «تحسينپذيري و ارزشمندي» است كه باعث استقلال خوبي اخلاقي از ديگر اقسام خوبي ميشود. همچنين، تناسبي كه منجر به خوبي اخلاقي يا ارزش اخلاقي ميشود تناسبي خاص بوده و غير از تناسبي است كه در اقسام ديگر خوبي با آن سر و كار داريم.
عنوان نشريه :
تأملات اخلاقي
عنوان نشريه :
تأملات اخلاقي