بررسي رابطه بين گونه‎‌هاي پلاخور (Lonicera spp.) موجود در ايران با استفاده از رمزينه كردن DNA و شاخص‌‌هاي ريخت‌شناسانه

جنس Lonicera از تيره Caprifoliaceae است و در زبان فارسي به نام‌هاي پلاخور، شونگ و يا پيچ امين‌الدوله (Honeysuckle) خوانده مي‌شود. شناخت روابط بين گونه‌اي بر اساس ويژگي‌هاي ريخت‌‌شناسانه و بيوشيميايي گاهي نتايج متناقضي داشته‌اند. در اين مطالعه، براي شناسايي، جداسازي و تعيين روابط تبارزايي 12 گونه Lonicera موجود درايران، از نشانگرهاي ريخت شناسانه، رمزينه‌هاي DNA هسته‌اي و كلروپلاستي (شامل ITS و matK) همراه با چند توالي ديگر از پايگاه بانك ژن NCBI استفاده گرديد. DNA ژنومي با استفاده از كيت‌‌هاي موجود استخراج و واكنش PCR براي تكثير دو ناحيه مورد نظر انجام شد و در پايان نمونه‌‌هاي خالص‌‌سازي شده توالي يابي شدند. تجزيه خوشه‌‌اي بر اساس ويژگي‌هاي ريخت‌‌شناسانه‌‌، گونه‌‌ها را در دو گروه بزرگ قرار داد كه گروه اول شامل L. sempervirens و گروه دوم شامل 11 گونه‌‌ ديگر بود. نزديكترين رابطه ژنتيكي بين گونه‌‌هاي L. floribunda و L. nummulariifolia و كمترين شباهت بين گونه‌‌هاي L. sempervirens و L. caprifolium وجود داشت. واكاوي به عامل‌‌هاي اصلي (Principle component analysis (PCAs)) روي داده‌‌هاي مربوط به ريخت‌‌شناسي نشان داد كه سه عامل اول در مجموع 71.1 % گوناگوني را شامل مي‌‌شدند كه عامل اول شامل پوشش كركي ساقه، شكل پهنك، حاشيه برگ، شكل نوك پهنك، رنگ گل، پوشش كركي برگ، پايين برگ و رنگ ميوه، طول دمبرگ و فاصله ميانگره به عنوان اجزاء اصلي، 38.8% گوناگوني را توجيه نمود. بر اساس بررسي‌‌هاي مولكولي، طول منطقه matK در حدود 1135-1110 نوكلئوتيد بود. آناليز پارسيموني اين ناحيه 944 جايگاه حفاظت شده، 109 جايگاه متغير و 19 جايگاه پارسيمون را نشان داد. در درخت تبارزايي ايجاد شده بوسيله‌ي ناحيه matK جداسازي همه‌‌ي گونه‌‌ها به جز دو گونه L. korolkovii و L. maackii به خوبي صورت گرفته و در شاخه‌هاي جداگانه قرار گرفتند. گوناگوني و فاصله ژنتيكي بين گونه‌‌ها در ناحيه matK با فاصله ژنتيكي 0.00 تا 0.057 مشاهده شد. اين مطالعه نتوانست از آغازگرهاي ITS جواب مطلوبي حاصل نمايد. بنابراين، ناحيه matK با توجه به گوناگوني و تكثير آسان، رمزينه مناسبي براي بررسي گوناگوني ژنتيكي بين گونه‌‌هاي پلاخور است.